Cmentarz wojenny nr 274 w Przyborowie

Cmentarz wojenny nr 274 w Przyborowie jest cmentarzem z I wojny światowej, znajdujący się w województwie małopolskim, w powiecie brzeskim, w gminie Borzęcin. Projektował Robert Motka.
Najprościej jest dotrzeć do cmentarza od szosy Szczepanów – Przyborów. W lesie, za figurką Chrystusa Frasobliwego odchodzi na lewo boczna droga, cmentarz znajduje się na bezleśnym terenie, pomiędzy zabudowaniami, w odległości około 300 m od szosy Szczepanów - Przyborów.

Pochowano tutaj żołnierzy armii austriackiej i rosyjskiej, którzy zginęli w walkach na okolicznych terenach w dniach 19-22 listopada 1914 roku. Był to okres ciągłych porażek armii austro-węgierskiej. Po przełamaniu przez Rosjan linii obronnej na Dunajcu, Austriacy utworzyli kolejną nad Uszwicą, przebiegała ona m.in. przez miejscowość Przyborów. Korpus lwowski usiłował powstrzymać napierające wojska rosyjskie, został jednak wyparty. Doszło tutaj wówczas do szeregu potyczek, podczas których ginęło kilkuset żołnierzy, część z nich została pochowana na cmentarzu w Przyborowie, pozostali na cmentarzach wojennych w sąsiednich miejscowościach. W 8 grobach zbiorowych pochowano tu 130 żołnierzy z armii austro-węgierskiej i 38 żołnierzy z armii rosyjskiej.

Cmentarz zbudowano na planie prostokąta. Ogrodzenie stanowią murowane z betonowych elementów szerokie słupki, pomiędzy którymi wkomponowano przęsła z rur żelaznych oparte na dodatkowych, żelaznych słupkach. Wejście przez niską, dwuskrzydłową furtkę wykonaną z takich samych żelaznych rur.

Główny element urządzenia cmentarza stanowi pomnik w formie portalu-bramy, umieszczony w linii zachodniego ogrodzenia. W prześwicie bramy znajduje się betonowy krzyż łaciński. U podstawy krzyża umieszczona jest mała drewniana kapliczka z figurą Chrystusa. Poniżej kapliczki wmurowana jest tablica z napisem:
„WIR TRUGEN STEINE ZU DES/ FRIEDENS BAU/ IM KAMPFE OPFERND UNSER/ BLUT UND LEBEN“, co w wolnym tłumaczeniu znaczy:
„ W twardym jak skała wysiłku budowaliśmy pokój. Uświęcony w walce ofiarą naszej krwi i życia”.
W szczytowej części portalu, nad krzyżem widnieje data 1914.

Wewnątrz ogrodzenia jest kilka nagrobków składających się z betonowych cokołów z tabliczkami, zwieńczonych żeliwnymi krzyżami. Napisy na tabliczkach są mocno już zatarte. Jeden z nich (Wojtek Flak) wskazuje, ze pochowano tutaj również żołnierzy polskiej narodowości.
Wkrótce po zajęciu tego terenu część poległych żołnierzy w płytkich grobach pochowali Rosjanie, część miejscowa ludność. W roku 1915, po zwycięstwie połączonych sił austriackich i niemieckich w bojach pod Krakowem i Limanową, Austriacy przystąpili do budowy cmentarzy wojennych, na które przeniesiono ciała żołnierzy ekshumowanych z dotychczasowych, prowizorycznych grobów.

Cmentarz w Przyborowie budowany był na polach uprawnych, z dala od zabudowań. Obecnie otoczony został nową zabudową. W pobliżu cmentarza, nieco poza jego ogrodzeniem znajduje się jeszcze jeden, nieopisany grób.