Cmentarz wojenny nr 217 w Januszkowicach

Cmentarz wojenny nr 217 – Januszkowice jest zabytkowym cmentarzem z I wojny światowej, zaprojektowany przez Gustava Rossmanna i Michaela Matschenko von Glassnera, znajdujący się w gminie Brzostek we wsi Januszkowice (Działy). Jeden z ponad 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych K.u. K. Komendantury Wojskowej w Krakowie.

Na cmentarzu pochowanych jest łącznie 227 żołnierzy poległych w dniach 21-22 grudnia 1914 i 7-8 maja 1915:
114 Rosjan z I.R. 36
113 Austriaków m.in. z 18, 47, 78, 87, 98 pułku piechoty (głównie narodowości czeskiej) - 47 znanych z imienia i nazwiska, stopnia, jednostki wojskowej i daty śmierci.

Obiekt znajduje na grzbiecie wzgórza, przy drodze i jest zachowany w bardzo dobrym stanie. Ma kształt prostokąta o powierzchni 979 m2. Na cmentarzu znajdują się groby pojedyncze i zbiorowe.
Większość mogił połączona jest w osiem kwater, ustawionych po bokach alei. Na każdej ustawiony jest betonowy cokół z krzyżem z tego samego materiału, do którego dodatkowo przymocowany jest krzyż żeliwny: katolicki lub prawosławny. Poniżej umieszczone były emaliowane tabliczki z danymi pochowanych. Takie same znajdowały się zapewne na znacznie mniejszych cokolikach które po dwa umiejscowione są po bokach dużych. Cmentarz otoczony jest betonowymi słupkami połączonymi metalowymi łącznikami. Wejście stanowi niewysoka bramka. Za pomnikiem znajduje się półokrągła ściana. Przed nią umieszczony jest cokolik nagrobny na którym ustawiono kuty metalowy krzyż, jedyny tego rodzaju na tym cmentarzu.

Cmentarz został zrekonstruowany w 1993 r. Zbudowano nowe ogrodzenie (zgodnie z oryginalnym projektem), uporządkowano teren i uzupełniono inskrypcję na pomniku. Cmentarz ma wyjątkowy charakter ze względu na pomnik w postaci 7 metrowego krzyża betonowego z tarczowym usztywnieniem na przecięciu ramion, na którym wmurowana jest tablica z inskrypcją w języku niemieckim:

IN STOLZ GESCHLOSSNER RUNDE GRUSST DIE PRACHT
DES BERGS UND SCHONSTEN LANDES DIESE GRABER
UND LEGT DAS LACHELN SEINER EWIGEN SCHONHEIT
WIE TAUSEND FRISCHE DENKESKRANZE HIN

Tłumaczenie na j. polski:

WSPANIAŁOŚĆ DUMNIE ZAMKNIĘTEGO KRĘGU
GÓRAMI OTOCZONEJ KRAINY POZDRAWIA TE GROBY
I UŚMIECH SWEGO WIECZNEGO PIĘKNA
SKŁADA JAK TYSIĄCE ŚWIEŻYCH WIEŃCÓW DZIĘKCZYNNYCH PODZIĘKI

W 1932 r. odbyła się tu nielegalna manifestacja zorganizowana przez „Chłopską Przyszłość”. Natomiast w lipcu 1944 r. cmentarz był miejscem zbiórki członków oddziału dywersyjnego AK sierż. Felicjana Niedźwiedzkiego ps. „Skała”.

Galeria zdjęć Cmentarz wojenny nr 217 w Januszkowicach

Wróć do spisu obiektów