Cmentarz wojenny nr 36 - 37 w Podzamczu - Jaśle

Cmentarz wojenny nr 36 - 37 – Podzamcze (Jasło) jest cmentarzem z I wojny światowej, zaprojektowany przez Johanna Jägera znajdujący się na przedmieściu Jasła.
Obiekt znajduje się na zboczu wzgórza, około 700 m od drogi Jasło – Pilzno, zachował się betonowy drogowskaz informujący o jego istnieniu. Niestety prowadząca do niego droga została zajęta przez prywatną osobę, co utrudnia dojście do obiektu. Zajmuje powierzchnię około 503 m², otoczony jest opadającym tarasowo, kamiennym murem w środku którego znajdują się szerokie betonowe schody. W centralnej części cmentarza znajduje się kamienny pomnik w postaci krzyża, na którym znajduje się współczesna tablica kamienna z inskrypcją w języku polskim i niemieckim:

CMENTARZ WOJENNY NR 36 I 37
SPOCZYWAJĄ TU
1 ŻOŁNIERZ AUSTRIACKI Z 56 PUŁKU PIECHOTY
108 ŻOŁNIERZY NIEMIECKICH Z 1, 2, 3 I 4 PUŁKÓW GRENADIERÓW GWARDII
73 ŻOŁNIERZY ROSYJSKICH Z 3, 5, 17, 18 PUŁKÓW PIECHOTY
4 NIEZNANYCH ŻOŁNIERZY

Rozmieszczenie mogił znajdujących się na cmentarzu jest nierównomierne, różne na każdym z tarasów. Różnorodne jest także urządzenie poszczególnych mogił. Zasadniczo na cmentarzu występują trzy typy nagrobków: trapezowy obelisk w kształcie (z tablicą żeliwną na licu), lekki żeliwny krzyż (posadowiony na bezimiennych mogiłach rosyjskich) oraz duży, ażurowy krzyż nagrobny projektu Gustava Ludwiga przeznaczony na groby żołnierzy armii rosyjskiej. Na ramionach posiada on liście bluszczu, a u podstawy datę - 1914.

Po lewej stronie, na wysokości wyższego tarasu znajduje się wejście – kuta metalowa bramka umocowana na dwóch filarach.
Na cmentarzu pierwotnie znajdowały się 4 mogiły indywidualne i 37 zbiorowych, w których pochowano 118 żołnierzy – 73 Niemców, 41 Rosjan i 4 o nieznanej przynależności armijnej.
31.03.1931 r. przeniesiono pochówki 68 żołnierzy w tym: 35 Niemców, 32 Rosjan i 1 żołnierz Austriacki (Michael Mietka – I.R. 56) z cmentarza nr 37 w Krajowicach.
Cmentarz nr 37 zlikwidowano najprawdopodobniej na żądanie właściciela pobliskiego folwarku w Krajowicach. Ekshumowane szczątki przeniesiono na cmentarz Podzamcze i pochowano w 10 zbiorowych mogiłach. Urządzonych na nowo utworzonym górnym tarasie, ponad pomnikiem. Ogólnie na poszerzonym cmentarzu spoczywa 186 żołnierzy wszystkich walczących armii, w tym 88 zidentyfikowanych . Cmentarz jest zachowany w stanie dobrym.

Obecnie w 43 grobach zbiorowych oraz w 8 pojedynczych spoczywa:

• 98 Rosjan z jednostek 2 Sofijski Pułk Piechoty, 3 Narewski Pułk Piechoty, 5 Kałużski Pułk Piechoty, 17 i 18 pułku piechoty
• 87 Niemców z jednostek: 1 Pułk Grenadierów Gwardii im. Cesarza Aleksandra II, 2 Pułk Grenadierów Gwardii im. Cesarza Franciszka I, 3 Pułk Grenadierów Gwardii im. Królowej Elżbiety i 4 Pułk Grenadierów Gwardii im. Królowej Augusty
• 2 Austriaków

Zdjęcia wykonałem 9 maja 2015 r.