Kapitan nawigator Franciszek OmylakFranciszek Kazimierz Omylak przyszedł na świat 14 września 1907 r. we Lwowie (rodzice Józef i Marcela z domu Jankowska). Egzamin dojrzałości typu klasycznego zdał w maju 1926 r. w I Państwowym Gimnazjum im. Mieczysława Romanowskiego w Stanisławowie. Po maturze postanowił podjąć zawodową służbę wojskową i 1 października 1926 r. znalazł się w murach Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej. Ukończył ją 15 sierpnia 1929 r., otrzymując promocję na stopień podporucznika. Został przydzielony do 38 Pułku Piechoty Strzelców Lwowskich, stacjonującego w Przemyślu. Objął tam dowództwo plutonu piechoty i na tym stanowisku pozostał cztery lata tj. od sierpnia 1929 r. do listopada 1933 r. W dniach 8 do 22 maja 1933 r. ukończył kurs psychotechniczny w Centrum Wyszkolenia Sanitarnego w Warszawie, wracając następnie do pułku – zostaje awansowany na stopień porucznika. Pod koniec 1933 r. zdecydował się na zmianę rodzaju broni i zgłosił się do służby w Lotnictwie Wojskowym. 1 grudnia rozpoczął w dęblińskim Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa 9-miesięczny aplikacyjny kurs obserwatorów lotniczych. 27 sierpnia 1934 r. pomyślnie ukończył go, aby cztery dni później trafić do 31 eskadry liniowej 3 pułku lotniczego w Poznaniu. W jednostce tej latał na Potezach XXV, dwupłatowych lekkich maszynach bombowo-rozpoznawczych. 15 czerwca 1935 r. został przesunięty do 33 eskadry towarzyszącej, wyposażonej w Lubliny R-XIIIC. W 1936 r. uczęszczał na kurs Przysposobienia Wojskowego Lotniczego na Ławicy i uzyskał uprawnienia pilota sportowego. 8 listopada 1936 r. Omylak został przeniesiony do 211 eskadry bombowej w 1 pułku lotniczym w Warszawie. Początkowo był obserwatorem załóg trzysilnikowych Fokkerów F-VIIB/3m, a następnie lekkich bombowców PZL.23 "Karaś" (po wprowadzeniu ich do eskadry latem 1938 r.). 16 maja 1937 r. w Parafii Wojskowej w Warszawie Franciszek Omylak (lat29) zawiera związek małżeński z Izabellą Ratajczak (lat26), z tego związku urodził się syn Michał i córka Grażyna. W okresie od 22 maja do 6 czerwca 1937 r. w 2 batalionie balonowym w Legionowie odbył kurs instruktorów spadochronowych. Od 15 października 1938 r. był p.o. dowódcy 211 eskadry, a od 19 marca 1939 r. jej formalnym dowódcą, w tym dniu otrzymał awans na stopień kapitana. Począwszy od listopada 1938 r. szkolił się jako obserwator nowo wprowadzonych bombowców PZL.37A "Łoś", a od kwietnia następnego roku - nowszej wersji PZL.37B. W związku z oczekiwanym wybuchem wojny już 23 sierpnia 1939 r. nastąpiła mobilizacja 211 eskadry. W składzie X Dyonu Bombowego została włączona do Brygady Bombowej, jednostki dyspozycyjnej Naczelnego Wodza. Do końca sierpnia eskadra została przesunięta na lotnisko Ułęż niedaleko Dęblina i tam zastała ją wojna. W czasie kampanii wrześniowej niezależnie od trudnych i odpowiedzialnych obowiązków dowódcy Omylak kilkakrotnie latał bojowo. 4 września poprowadził nalot eskadry na niemiecką kolumnę pancerną na szosie Wieluń-Sieradz. 11 września ponownie bombardował czołgi Wehrmachtu między Przeworskiem a Jarosławiem (reszta załogi: ppor. pil. Władysław Kramarz, sierż. rtg. Mieczysław Chanecki i kpr. strz. Bolesław Sobieszczuk). Tego samego dnia wziął udział w locie rozpoznawczym okolic Przemyśla, Jaworowa i Jasła. Od 14 września 11 Eskadra (od 1 września nastąpiła zmiana numeracji jednostek - 211 Eskadra-11 Eskadra) nie wykonywała zadań bojowych. Została przesunięta do Wielicka na północ od Łucka, a 16 września na lądowisko Gwoździec Stary koło Horodenki, blisko granicy z Rumunią. Dzień później do lotników dotarła wieść o wkroczeniu do Polski oddziałów Armii Czerwonej. Eskadra wykonała w okresie od 1 do 17 września 36 lotów bojowych, zrzuciła około 31 ton bomb, zestrzeliła jeden myśliwiec niemiecki Me109. Eskadra utraciła 5 samolotów, zaś 5 ewakuowano do Rumunii.
Stało się to już na terenie ZSRR, wobec czego radziecka straż graniczna odprowadziła go na posterunek. Z posterunku wywieziono go do więzienia w Kołomyi, a na początku listopada do kolejnego - w Stanisławowie. W zimnych celach zachorował na zapalenie nerek tak, że w marcu i kwietniu 1940 r. około miesiąca spędził w więziennym szpitalu. Po zaleczeniu choroby powrócił do celi, gdzie kontynuowano terapię. 17 września został wywieziony do obozu w Starobielsku na Ukrainie, w którym do niedawna przebywali polscy oficerowie zamordowani później w Charkowie. Tam został mu odczytany wydany po długotrwałym śledztwie wyrok: skazano go za nielegalne przekroczenie granicy na 5 lat robót w łagrze. 25 stycznia 1941 r. został przewieziony z transportem skazańców do obozu rozdzielczego w Charkowie. Stamtąd wysłano go na właściwe miejsce zsyłki: do miejscowości Uchta w Republice Komi, dokąd dotarł 25 lutego. Został skierowany do niewolniczej pracy w cegielni oraz w lesie (zapewne przy wycince drzew). Mimo bardzo trudnych warunków udało mu się szczęśliwie doczekać podpisania układu Sikorski-Majski. Wieść o amnestii dla Polaków odczytano w Uchcie już 23 sierpnia 1941 r., jednak na zwolnienie Omylakowi przyszło czekać do 1 września. Tego dnia wyjechał do Pałauzu koło Syktywaru, stolicy Republiki Komi. Oczekując na transport do formującego się w centralnej Rosji Wojska Polskiego, dwa kolejne miesiące spędził przy robotach leśnych. 10 listopada porzucił pracę i wyruszył na południe. 27 listopada z powodu odmrożeń palców stóp trafił do szpitala w miejscowości Obiaczewo, wciąż jeszcze w Komi. Po miesiącu opuścił szpital i dołączył do grupy, która wkrótce miała wyjechać do polskich oddziałów. Ostatecznie, mieszanym transportem kolejowym i pieszym, 22 stycznia 1942 r. Omylak dotarł do polskiej stacji rozdzielczej w Orenburgu. Do Armii Polskiej w ZSRR został wcielony 30 stycznia w Guzarze. Dostał tymczasowy przydział do kadry oficerskiej stacji zbornej. Jako przedwojenny lotnik 6 marca 1942 r. został przeniesiony do Ośrodka Lotnictwa i Marynarki w Kermine, (Uzbekistan) obejmując dowództwo 6 eskadry.
Od 23 maja stacjonował w namiotowym obozie Bash-Hid, a potem innym w pobliżu Gazy. Grupa rozpoczęła ograniczone szkolenie na lotnisku RAF w Lydda, jednak po pewnym czasie zdecydowano się ją przerzucić do Anglii. Pod koniec września eskadra odpłynęła do Suezu, gdzie przeniesiono ją na statek płynący do Wielkiej Brytanii. Po ponad półtoramiesięcznym rejsie z postojami w Afryce i Brazylii, 31 października 1942 r. lotnicy wylądowali w Glasgow.
Tekst - Wojciech Zmyślony - http://www.polishairforce.pl Źródła:
fotografia Fr. Omylaka ze zbiorów pana Zbigniewa Charytoniuka ZOBACZ TAKŻE TU ****************************************************************************** 30 lipca 2006 r. w Muzeum Powstania Warszawskiego odbyły się uroczystości upamiętniające 62 rocznicę wybuchu powstania. Podczas spotkania z weteranami, prezydent RP Lech Kaczyński odznaczył polskich lotników m.in.za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski - Franciszka Omylaka (pośmiertnie). Krzyż odebrał syn Fr.Omylaka - Michał Omylak Dowództwo Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii nadało pośmiertnie Franciszkowi Omylakowi następujące odznaczenia: 1939 - 1945 STAR * Gwiazda - 1944 r - ITALY STAR - Gwiazda za Włochy * 1939 - 1945 WAR MEDAL - Medal za II Wojne Światową * 1939 - 1945 GEORGE MEDAL - Medal Króla Brytyjskiego Jerzego VI
![]() ![]() ![]() ![]()
![]() ![]() 1939 - 1945 GEORGE MEDAL - Medal Króla Brytyjskiego Jerzego VI ***KRZYŻ KOMANDORSKI ORDERU ODRODZENIA POLSKI
![]() ![]()
z Izabellą Ratajczakówną - 16.05.1937 r.******* wojskowego kpt. obs. Franciszka Omylaka po katastrofie ************************************** Halifaxa 28 sierpnia1944 r. w Banicy (dzisiaj Krzywa).
![]()
Franciszek Omylak z lewej jako por. - 1938 r. z prawej kapitan obserwator - sierpień 1939 roku.
![]() ![]() Poznań, ul.Pocztowa - grudzień 1935 r. Z lewej strony Henryk Ratajczak z prawej por. Franciszek Omylak
![]() Navigators of the Polish Flight "C" at 13 Initial Training Wing (probably Torquay) in April 1943. Front row, from left: Boleslaw Korna, Zbigniew Brzezinski, Witold Horbik, unidentified, Franciszek Wesolowski (liaison), Leon Piekarski (later KAS in 305 Sqdn) and Tomasz Wilczewski. Second row: Antoni Zagorski, Franciszek Omylak (later KIA in 1586 Flight), Franciszek Rybicki, Mieczyslaw Sawicki, Mieczyslaw Pruszynski, Zbigniew Groszek and Stanislaw Wujastyk. Back row: Jerzy Salmonowicz, Zenon Szwarnowiecki (later KAS in 305 Sqdn), Jan Abczynski and Eugeniusz Prusiecki.
![]()
Franciszek Omylak został wyznaczony do dalszego szkolenia w Kanadzie (23.08.1943 - 14.02.1944 r.) W pierwszym rzędzie od lewej siedzą: Franciszek Omylak, Eugeniusz Prusiecki, Jan Abczynski, Antoni Zagórski, Franciszek Wesołowski, Zbigniew Groszek, dwóch lotników kanadyjskich i Tomasz Wilczewski
![]() w Palestynie, w maju 1942 r. |