Podporucznik strzelec Tadeusz Mroczko

Tadeusz Mroczko, urodził się 25 lipca 1920 roku w Wygnance, pow. Czortków, woj.Tarnopolskie, syn Władysława i Marii z domu Mimochód. Mieszkał z rodziną przy ulicy Nadrzecznej 13. Przez trzy lata chodził do trzy klasowej Publicznej Szkoły Powszechnej w Wygnance a następne cztery lata uczęszczał do męskiej siedmio klasowej Publicznej Szkoły Powszechnej im. Króla Jana Sobieskiego (Szkoła Ćwiczeń) w Czortkowie, które kończy w czerwcu 1933 r. Następnie chodził do Trzyklasowej Koedukacyjnej Szkoły Handlowej w Czortkowie, którą skończył 12 czerwca 1937 r. Nastepnie uczęszczał do Gimnazjum Humanistycznego im. J. Piłsudskiego w Jarosławiu, edukację zakończył egzaminem dojrzałości (matura państwowa) w 1938 r.

15 września 1938 r. został powołany na Kurs Podch. Rez. Piech. w 12 Dywizji Piechoty w Tarnopolu. Tu w dniu 11 listopada zostaje zaprzysiężony. Kurs ukończył 15 sierpnia 1939 r. ze stopniem kpr. podch. Po ukończeniu kursu został przydzielony na praktykę do 54 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych w Tarnopolu.

Z chwilą wybuchu wojny, został 2 września1939 r. przydzielony do Ośr. Zap. w 12 D.P. w Złoczowie, gdzie był do 14 września 1939 r. W tym dniu wyruszył w kierunku granicy węgierskiej i we wsi Niżniów, woj. Stanisławowskie (obecnie na Ukrainie nad Dniestrem , w obwodzie iwanofrankowskim) dnia 17 września po odparciu natarcia Armii Czerwonej, wycofali się pod Stanisławów, tam następnego dnia zostali okrążeni, rozbrojeni i wzięci do niewoli. Część oficerów została potem zamordowana w Katyniu.

Z transportu w Tarnopolu, uciekł i wrócił do domu do Czortkowa i był tam do 21 stycznia 1940 r. W tym dniu został aresztowany przez bolszewików za rzekomy udział w powstaniu przeciwko władzy sowieckiej, dostał wyrok 10 lat ciężkich robót. Po aresztowaniu został wywieziony do obozu pracy na Dalekim Wschodzie, w południowo-wschodnim regionie azjatyckiej części ZSRR, tuż nad granicą z Chinami w Chabarowsku nad Amurem. Był tu przez okres roku, pracował o głodzie i chłodzie przy budowie toru kolejowego wraz z innymi Polakami. ,,Warunki w barakach były bardzo niedobre, było zimno, karmili źle, brak opieki lekarskiej, często bito nas kolbami i pałkami gumowymi, pod koniec ludzie nie mogli chodzić z wycieńczenia, w tym czasie zmarło około 50 Polaków” – zeznał Tadeusz Mroczko.

W miesiąc później tj. w lutym 1940 r. pozostała rodzina Mroczków została deportowana do Kazachstanu i osiedlona w obwodzie Semipalatynskim – Pieszczana 26 Tadeusz Mroczko w obozie pracy był aż do zwolnienia tj. do 30 grudnia 1941 roku. 28 stycznia 1942 r. zgłosił się do tworzącej się Armii Polskiej na terenie ZSRR, wcielony do 5 DP, 13 Pułk Piechoty ,,Rysiów”, 9 kompania. Dowódcą dywizji był gen. bryg. Mieczysław Boruta - Spiechowicz, dowódcą pułku - ppłk Nikodem Sulik-Sarnecki a kompani por. Czechowicz. Stacjonował w rejonie wsi Błagowieszczanka a potem był w miejscowości Dżałał - Abad ( dzisiejsza Kirgizja). Tam w dniach od 19 marca do 21 maja 1942 r. ukończył kurs dowódców plutonu - strzel. przy 5 Wileńskiej Dywizji Piechoty. W sierpnia 1942 oddziały dywizji rozpoczęły ewakuację z terenów ZSRR. Transportami kolejowymi przez Samarkandę i Aszchabad dywizja przegrupowała się do Krasnowodzka (dziś Turkmenbaszy).

Stamtąd statkami przez Morze Kaspijskie przypłynęła do Pahlavi w Iranie, opuszczając w ten sposób "Nieludzką Ziemię". Pierwsze dni w Iranie wykorzystano na odpoczynek i przemundurowanie na brytyjskie. Po tygodniu 5 Dywizja, została przetransportowana do Iraku, do obozu w Khanaquin. Tu rozpoczęła się reorganizacja dywizji i szkolenia. We wrześniu włączono w skład Armii Polskiej na Wschodzie. 1 października 1942 r. został mianowany do stopnia plutonowego podchorążego. 25 października 1942 roku pułk został rozformowany. Na jego bazie zostały utworzone dwa bataliony strzelców (10 i 13). Tadeusz Mroczko został przydzielony do 10 Batalionu, 4 kompania strzelców. Dowódcą batalionu został mjr Ludwik Ziobrowski, dotychczasowy szef sztabu 13 pp. W styczniu 1943 r. na terenie Iraku doszło do spotkania syna Tadeusza z ojcem plutonowym Władysławem Mroczko, który służył w 2 Brygadzie Pancernej – później 4 Pułk Pancerny ,,Skorpion”. Po wielogodzinnej rozmowie (być może po namowie ojca) Tadeusz podjął życiową decyzję o przejściu z piechoty do lotnictwa i 6 lutego zostaje przeniesiony do Stacji Zbornej Lotników i przydzielony do Eskadry ,,A” Armii Polskiej na Wschodzie. Rozkazem z dnia 3 kwietnia został przeniesiony do Anglii. W czerwcu 1943 roku przybył do Wielkiej Brytanii i zgłosił się 3 lipca w Ośrodku Zapasowym Lotnictwa w Blackpool. Po dwóch tygodniach został przyjęty do PAF (Polskie Siły Powietrzne). Od 7 sierpnia przez okres trzech miesięcy jest w PTTS w Halton (Polska Szkoła Wyszkolenia Technicznego). Po tym kursie został przekwalifikowany na strzelca pokładowego i skierowany do 4 AGS - (Air Gunners School) w Morpeth (Szkoła Strzelców Pokładowych), gdzie przebywał do końca grudnia 1943 roku. Po tych dwóch kursach, wrócił z powrotem do Ośrodka Zapasowego Lotnictwa w Blackpool, tu otrzymał stopień Sgt (sierżant) i nadano tytuł (strzelec środkowy) oraz otrzymał Polową Odznakę Strzelca Samolotowego nr 521.

18 marca 1944 r. skierowany na szkolenie do 18 OTU (Odział Wyszkolenia Bojowego Załóg Bombowych) w Finningley. Tu 1 czerwca 1944 r. mianowany ppor. rez. w korpusie oficerskim lotnictwa w grupie liniowej personelu latającego. Nadano angielski stopień wojskowy ,,P/O” - Pilot Officer. Od 14 do 22 czerwca przebywał na 9 dniowym urlopie wypoczynkowym.

Dnia 22 czerwca został przeniesiony do 11 Base w Lindholme. Ukończył przeszkolenie na samolotach czterosilnikowych w 1662 HCU (Oddział Przeszkolenia na Samoloty Ciężkie). 10 sierpnia 1944 r. przyleciał z Anglii do bazy Campo Casale koło Brindisi (płd. Włochy) i przydzielony został do 1586 Eskadry Specjalnego Przeznaczenia . Zginął śmiercią lotnika 28 sierpnia 1944 r. wykonując piąte zadanie z pomocą materiałową dla walczącej Warszawy. Został zestrzelony w Banicy (dziś m. Krzywa) koło Gorlic – zginęła cała siedmioosobowa załoga Halifaxa

ZOBACZ TU

Na odwrotnej stronie zdjęcia był napis następującej treści ,,Na pamiątkę dnia 27/6 1921 r. w pierwszym roku życia.

Tadeusz Mroczko w 1943 r. przebywał na terenie Iraku w bazie Khanagin, na zdjęciu oparty o jeep stoi z lewej strony. W głębi widoczne czołgi, być może stacjonował tu jego ojciec plutonowy Władysław Mroczko, który walczył w II Korpusie Polskim

Powyżej dwa listy Tadeusza Mroczko wysłane z Blackpool (Anglia) do ojca plutonowego Władysława Mroczko, który walczył w II Korpusie Polskim - (4 Pułk Pancerny ,,Skorpion")

Narzeczona Tadeusza Mroczko, na zdjęciu dedykacja ,, Dla Mego Kochanego Tadka"

Władysław Mroczko ur. się 11 września 1894 r. w Przemyślu, syn Wiktorii Mroczko. Żona Maria Mroczko ur. 16 września 1896 roku w Czortkowie z domu Mimochód, córka Grzegorza i Anastazji. Zmarła 7 października 1969 roku w Szpitalu Kolejowym w Szczecinie. Pochowana na cmentarzu Bezrzecze - dzielnica Szczecina. Synowie Tadeusz, Zbigniew, Henryk, Tadeusz. Wszyscy nie żyją.

Władyslaw Mroczko przed wojną pracował na PKP, stacja Czortów jako zwrotniczy I klasy, pełnił służbę kontrolera zwrotnic. W styczniu 1939 roku został przeniesiony do służby konduktorskiej. W lutym 1940 r. rodzina Mroczków została deportowana do Kazachstanu i osiedlona w obwodzie Semipalatynskim – Pieszczana 26
W styczniu 1942 zgłasza się do tworzącej Armii Polskiej na terenie ZSRR i zostaje wcielony do Ośrodka Organizacyjnego Broni Pancernej w rejon Karabałt koło Frunze. Końcem marca 1942 r. oddziały przez Ługowoja, Arys, Taszkent, Samarkandę, Aizchubad wyruszyły do Krasnowodzka. 1 kwietnia zaokrętowano żołnierzy na pokładzie statku – cysterny "Profintescu". W Wielki Piątek rano statek rzucił kotwicę przed wejściem do portu Pahlewi w Persji. Pododdziały zakwaterowano na plaży. Zarządzono kąpiel i dezynfekcję. 14 kwietnia 1942 Ośrodek transportem kołowym przegrupował się w okolice Teheranu a następnie oddziały pancerne zostały zaokrętowane w Abadanie i przetransportowane do Suezu. Z Suezu skierowano je do Palestyny. W kwietniu też zapadła decyzja dotycząca reorganizacji PSZ. W ramach 2 Korpusu Strzeleckiego powołano 2 Brygadę Czołgów.
Przy brygadzie zorganizowano Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej. 20 czerwca brygada została przesunięta do Teza-Khurmatli, w rejon pól naftowych w okolicach Kirkuku. Do nowych zadań brygady należało zabezpieczenie terenu przed sabotażem ze strony Kurdów.

W lipcu nastąpiła zmiana nazwy brygady na Samodzielną 2 Brygadę Pancerną. Bataliony czołgów przemianowano na pułki czołgów, jednym z nich był 4 Pułk Pancerny "Skorpion" w ktorym służył plutonowy Władysław Mroczko

Służbę wojskową pełnił w 9 kompanii zaopatrzenia 4 Pułku Pancernego „Skorpion”, 2 Warszawska Brygada Pancerna. Zmarł śmiercią naturalną wskutek wylewu do mózgu w dniu 23 lipca 1945 roku w 3 Szpitalu Wojskowym. Pogrzeb odbył sie 25 lipca, pochowany został na cmentarzu wojennym w Casamassimo koło Taranto(płd. Włochy)

Numer grobu plot 3 I-9 Księga zgonów 2 Korpusu tom. 5 str.10/4396. Świadek śmierci s. Studzińska Agnieszka. Ksiądz asystujący przy pogrzebie ks. Kpl Jan Medyka, i lekarz kpt dr. Cytrynian. Akt zgonu wydany 6 czerwca 1957 roku – kuria Biskupa polowego Wojsk Polskich.

Grób plutonowego Władysława Mroczki na włoskim cmentarzu w Casamassimo.

Zdjęcia wykonała Pani Żaneta Nawrot w dniu 19.04.2012 r.

Vera Lynn - brytyjska wokalistka estradowa, swymi koncertami podtrzymywała morale armii podczas II wojny światowej.