Sierżant radiooperator Jan Ozga

Jan Franciszek Ozga, jak pisze o nim siostra Łucja - najlepszy, wesoły, serdeczny, przez wszystkich lubiany studencik gimnazjalny, urodził się 30 sierpnia 1919 roku w Brodach, woj. Tarnopol (dzisiaj Ukraina), był najmłodszym synem Marii z domu Bartuszka i Stanisława Ozgi, dyrygenta brodzkiego kółka śpiewaczego, nauczyciela śpiewu w Seminarium Nauczycielskim i prezesa Krakowskiej Ubezpieczalni Społecznej. Miał starszych braci, Tadeusza i Mieczysława, oraz dwie starsze siostry, Zofię i Łucję. Przed wojną ukończył Gimnazjum Państwowe im. Józefa Korzeniowskiego w Brodach a następnie uczęszczał do I klasy Liceum Pedagogicznego, edukację przerwała wojna.

13 lutego 1940 r. jako brat wywiezionego do Katynia Tadeusza (porucznik, lekarz weterynarii) został uwięziony i wywieziony do Kazachstanu wraz z innymi członkami swojej rodziny, noszącymi to samo nazwisko (czyli z matką, bratem Mieczysławem i jego żoną, bratową i bratankiem). Po deportacji zamieszkał w Nowosuchocinie (Pietropawłowskaja Obłast, Krasnoarmiejskij Rajon – Kazachstan) - - pracował bardzo ciężko w kołchozie aż do wyjazdu do wojska.

Do Armii Polskiej w ZSRR tworzących się oddziałów armii gen. Władysława Andersa, wstąpił 20 listopada 1941 roku w Tockoje, gdzie rozpoczęto formowanie 6 Dywizji Piechoty. Był przydzielony do I pułku marszowego, I kompani strzeleckiej, gdzie przeszedł przeszkolenie rekruckie. W lutym 1942 r. z pierwszym batalionem został przetransportowany na południe do Czyrakczi w Uzbekistanie. W połowie marca zachorował na dyzenterię (czerwonka - ostra choroba zakaźna jelit) i przebywał w izbie chorych aż do 30 marca 1942 r. W tym dniu został wyznaczony przez lekarza pułku na wyjazd za granicę. Wyjechał wraz z transportem Zapasowego Batalionu 6 DP do Pahlavi (Iran), skąd po krótkim pobycie do Teheranu i Basry a następnie morskim transportem do Palestyny. W Palestynie został przydzielony do II Pułku Piechoty i składa tu w czerwcu 1942 r. przysięgę. W tym czasie został skierowany na dwumiesięczny kurs kierowców samochodowych do C.W.B.S.(Centrum Wyszkolenia Bojowego Strzelców) Po powrocie do pułku został kierowcą. 16 września 1942 r. wyjechał do Iraku, tu odbył kurs dla elektromechaników samochodowych, który ukończył z wynikiem pomyślnym. Końcem 1942 roku przybył do Wielkiej Brytanii a w styczniu 1943 r. został przyjęty do lotnictwa.

W Wielkiej Brytanii przeszedł przeszkolenie jako radiooperator i strzelec pokładowy, został absolwentem Szkoły Technicznej Lotnictwa dla Małoletnich w Halton - kurs PTTS nr 43 i 45 odbył w dniach od 26 kwietnia do 17 września 1943 r. Przeszedł kurs w Morpeth (4 AGS) Air Gunners School – Szkoła Strzelców Pokładowych – 42 kurs od 17 września do 16 lutego 1944 r. W lutym 1944 r. jest w Blackpool a następnie skierowany został do 18 OTU na szkolenie bojowe. 22 czerwca 1944 r. przeniesiony do 11 Base w Lindholme. Ukończył przeszkolenie na samolotach czterosilnikowych w 1662 HCU. 10 sierpnia 1944 r. cała załoga przyleciała do bazy Campo Casale koło Brindisi (Włochy), skąd polskie załogi ochotniczo wykonywały loty ze zrzutami broni dla walczącej Warszawy. Został przydzielony do 1586 Eskadry do Zadań Specjalnych. 28 sierpnia 1944 r. samolot HP Halifax II FS-P (JP295), na którym jako radiooperator leciał Jan Ozga, nie wrócił do bazy. Zginęła siedmioosobowa załoga zestrzelona przez samolot Luftwaffe w okolicach Banicy koło Gorlic w Beskidzie Niskim. Nazwiska załogi Halifaxa wykute zostały na Pomniku Poległych Lotników Polskich w Northolt na przedmieściach Londynu. Jest tam również jego nazwisko. W 65 rocznicę, 28 sierpniu 2009 r. w Banicy odsłonięty został pomnik upamiętniający tragiczny lot bohaterskiej załogi.

Po wojnie rodzeństwo szukało go przez Polski Czerwony Krzyż. W 1947 r. rodzina otrzymała informację Komisji Likwidacyjnej w Londynie następującej treści: "Kpr.rgt/sgt/ Jan Ozga - P705053 zaginął dnia 27/28.8.1944 podczas wykonywania lotu operacyjnego nad Polskę, przypuszczalnie utracił życie."

Zobacz dzieje rodu Ozgów
ZOBACZ TU

Zdjęcie wykonano w 1934 r.przed domem Janka Ozgi

Zdjęcie pochodzi z okresu szkolenia w Anglii (1943 r.) Jan Ozga siedzi w pierwszym rzędzie, czwarty od prawej strony.

Jan Ozga – Palestyna, czerwiec 1942 r.

Vera Lynn - brytyjska wokalistka estradowa, swymi koncertami podtrzymywała morale armii podczas II wojny światowej.