Cmentarz wojenny nr 131 w Stróżach Wyżnych

Cmentarz wojenny nr 131 w Stróżach Wyżnych jest austriackim cmentarzem wojennym z okresu I wojny światowej, wybudowany na terenie jego okręgu IV Łużna. Położony jest w dolinie potoku Wyskitnianka.
W centrum nekropoli, zaprojektowanej przez znanego artystę Jana Szczepkowskiego, stoi pomnik (wyremontowany 2014 r.) który wyróżnia się na tle innych cmentarzy tego okręgu. Istnieją przypuszczenia, że mógł zostać wybudowany przez rodziny dwóch pochowanych tutaj poruczników, niemieckiego i austro-węgierskiego, jeszcze przed realizacją projektu całego cmentarza. Pomnik kamienno -betonowy usytuowany na końcu prowadzącej od wejścia alejki. Ma on formę zwieńczonego równoramiennym krzyżem postumentu. Postument opasany jest motywem wieńca z liści dębowych, w którym umieszczone są trzy herby: Cesarstwa Niemiec, Austrii oraz Węgier. Na frontowej ścianie górnej części pomnika, w ozdobnym kartuszu herbowym umieszczona jest data „1914-15”,. W bocznych ścianach pomnik jest zdobiony motywami wieńca dębowego. W podstawę pomnika wmurowano tablicę z częściowo nieczytelnym napisem w języku niemieckim. Poniżej tablicy umieszczony jest muszlowy plafon.

Cmentarz założony jest na planie prostokąta i otoczony płotem z metalowych sztachet na niskiej podmurówce, rozciągniętym pomiędzy stożkowatymi słupami, które oblicowane są drobnymi rzecznymi kamieniami. Znajdujące się od strony zachodniej i poprzedzone schodami wejście zamykane jest dwuskrzydłowymi żelaznymi wrotami z motywem krzyża.

W 35 grobach masowych i w 23 pojedynczych pochowano 95 żołnierzy austro-węgierskich, 11 niemieckich oraz 8 rosyjskich. Znane są nazwiska 103 pochowanych. Większość z nich poległa między marcem a majem 1915 r.
Na cmentarzu znajdują się nagrobki w formie:
– żeliwnych krzyży z datą „1915” na betonowych postumentach,
– betonowego postumentu z umieszczonym na licu żeliwnym krzyżem maltańskim z motywem wieńca laurowego i datą „1915”,
– obramowanej mogiły ziemnej z umieszczoną u wezgłowia pochyloną płytą z żeliwnym krzyżem maltańskim z motywem liścia dębu.
Cmentarz w dobrym stanie, choć ogrodzenie i niektóre fragmenty nagrobne należałoby jak najszybciej uzupełnić. Na jednym rogu zauważyłem słupek HV. Prawie do samego cmentarza można podjechać samochodem lub można go zobaczyć przy okazji wędrówki ze Stróż do Szymbarku przez Maślaną Górę. Zdjęcia wykonałem 24 marca 2015 r.