X Akcja Sprzątania Cmentarzy z I Wojny Światowej
pamięć, która łączy pokolenia i narody
X Akcja Sprzątania Cmentarzy z I Wojny Światowej, odbyła się w dniach 9–11 października 2025 roku, zakończyła się pomyślnie, skupiając się głównie na regionie gorlickim a także na kilku cmentarzach powiatu jasielskiego i tarnowskiego. W wydarzeniu wzięły udział liczne delegacje, żołnierze z Karpackiego Oddziału Straży Granicznej, żołnierze WOT, policjanci, wolontariusze, leśnicy, uczniowie, harcerze a także przedstawiciele władz z Polski, Słowacji - Martin Zimermann -Z-ca Ambasadora Republiki Słowackiej, Austrii - Konsul Generalny Martin Gärtner i Węgier na czele z dr. Tilki Attilą i Konsulem Generalnym Węgier dr. Tiborem Gerencsérem
Na 102 cmentarzach pracowało 1125 wolontariuszy. Kulminacją akcji było spotkanie podsumowujące w Pensjonacie na Wzgórzu w Zdyni. Wydarzeniu towarzyszyła wystawa fotografii Waldemara Dobrowolskiego pt. „Galicyjskie Cmentarze – spojrzenie po 100 latach”.
Cała akcja sprzątania cmentarzy wojennych pokazuje, jak ważne jest dbanie o miejsca pamięci poległych żołnierzy, którzy oddali życie, wierni żołnierskiej przysiędze. Takie akcje są ważne dla Polski i społeczności lokalnych.
Głównym organizatorem było Koło PTTK nr 8 „Orły” przy Komendzie Stołecznej Policji, przy współpracy samorządów miast i gmin regionu a patronat honorowy objął m.in. Ambasador Republiki Słowackiej, Komendant Główny Policji, Wojewodowie Małopolski i Podkarpacki, Konsulowie Generalni Węgier, Niemiec i Austrii
Jubileuszowa X Akcja stała się symbolem lokalnej troski o pamięć historyczną oraz przykładem międzynarodowej współpracy. Od lat organizatorem jest Prezes Koła PTTK nr 8 Klubu Górskiego „Orły” przy Komendzie Stołecznej Policji w Warszawie Jacek Witas, który powiedział: Cmentarze wojenne, na których spoczywają żołnierze wielu narodowości, są miejscem refleksji i pamięci, a dzięki takim inicjatywom stają się także symbolem jedności i wspólnej troski o historię, które podczas takich wydarzeń przekazujemy najmłodszym. Miejsca te pokazują, że pamięć o historii może łączyć różne pokolenia i narodowości w trosce o wspólne dziedzictwo.
Podsumowanie akcji otworzyła wójt gminy Uście Gorlickie Pani Ewa Garbowska-Góra, która powitała przybyłych gości i zabrała głos mówiąc m.in. że Akcja sprzątania cmentarzy ma na celu nie tylko dbałość o porządek w miejscach spoczynku żołnierzy, ale również edukację i przypomnienie o ważnych wydarzeniach z historii.
Prezes Jacek Witas podczas wydarzenia tradycyjnie już przedstawił prezentację multimedialną z ostatnich 10 lat a w swoim wystąpieniu powiedział: ,,że na przestrzeni 10 lat szczytna inicjatywa mocno zakotwiczyła na ziemi gorlickiej i z roku na rok przyciąga coraz więcej pasjonatów historii, którzy w czynie społecznym wykonują prace porządkowe. Przedsięwzięcie zapoczątkowane zostało w 2015 roku na terenie gminy Sękowa, gdzie znajdują się aż 23 cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej. Natomiast tegoroczna akcja porządkowa objęła ponad 102 miejsca pamięci zlokalizowane na terenach miast: Biecz, Bobowa, Gorlice oraz gmin: Gorlice, Krempna, Łużna, Moszczenica, Ropa, Sękowa, Lipinki, Uście Gorlickie, Ciężkowice i Tuchów Pracy na przyszłość pozostało jednak jeszcze bardzo wiele, ponieważ na terenie województwa małopolskiego i podkarpackiego mamy około 400 nekropolii z okresu I wojny światowej.
Następnie przedstawiciele administracji rządowej oraz lokalnych samorządów podziękowali organizatorom akcji oraz przedstawicielom organizacji - które objęły społecznym patronatem poszczególne nekropolie - za zaangażowanie, trud oraz ciężką pracę w przywracaniu dawnej świetności miejscom historii. Punktem kulminacyjnym spotkania było wystąpienie przedstawicieli, Austriackiego Czarnego Krzyża, którzy odznaczyli Pana Romana Frodymę Honorowym Krzyżem Zasług, osobę szczególnie zaangażowaną w opiekę nad grobami wojennymi. Pani Joanna Florkiewicz – Kamieniarczyk z Wydziału Rewaloryzacji Zabytków Krakowa i Dziedzictwa Narodowego, wręczyła konserwatorom dzieł sztuki i zabytkow Markowi Sawickiemu i Józefowi Stecowi Krzyże Zasługi Miejsc Pamięci Narodowej, zaś Jacek Witas dla 8 wolontariuszy w tym Aleksander Gucwa, wręczył Dyplom Honorowy PTTK nadany przez Zarząd Główny jako wyraz szczególnego uznania za pomoc i współpracę.
Na zakończenie Akcji organizator zaprosił wszystkich na poczęstunek.
