Lekcja patriotyzmu – uczniowie ZSCKR w Hańczowej sprzątają regietowski cmentarz wojenny.
W dniu 19 października 2021 r. uczniowie Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Hańczowej, z zaangażowaniem wzięli udział w akcji uporządkowania cmentarza wojennego nr 48 z okresu I wojny światowej, położonego lesie Beskidu Niskiego w Regietowie Wyżnym, gmina Uście Gorlickie, pow. Gorlice, woj. Młp. zorganizowanej przez nauczycieli: Wacława Bedusa i Jerzego Lewczyka.
Warto nadmienić, że szkoła od lat opiekuje się tym cmentarzem. Prace głównie polegały na wykoszeniu trawy i chwastów, zgrabieniu liści, igliwia i ich wywiezienie, uprzątnięciu terenu poza ogrodzeniem cmentarza. Zapalono znicz na cmentarzu.
Cmentarz znajduje się na zboczu góry Jaworzynka – 869 m n.p.m. na terenie wysiedlonej w 1947 r. wsi Regietów Wyżny, jednak mimo tego wciąż mało osób wie o istnieniu cmentarza i tym samym niedoceniana jest jego wartość historyczna i symboliczna. Dlatego tak ważna była akcja zainicjowana przez nauczycieli, która włączyła uczniów w prace na rzecz cmentarza. Młodzież spisała się wzorowo, z powagą podeszli do zadania. W przerwie prac wychodzili z własnymi pomysłami dotyczącymi uporządkowania cmentarza, co świadczy o tym, że los takich miejsc nie jest im obojętny. Uczniowie świadomi byli, że cmentarze to ważna część naszego dziedzictwa kulturowego. I dlatego należy o nie dbać. Porozmawialiśmy o historii cmentarza, a na koniec akcji odbyło się pieczenie kiełbasek!
Organizatorzy i uczestnicy akcji dążą do tego, by sprzątanie leśnego cmentarza wojennego na stałe wpisało się w działania szkolnego wolontariatu. Dzięki temu co roku młodzi ludzie będą mogli brać udział w wyjątkowej lekcji historii - poznając historię i ucząc się patriotyzmu.
Nieco historii
Cmentarz wojenny nr 48 w Regietowie Wyżnym jest zabytkowym cmentarzem z I wojny światowej. Zaprojektowany przez Dušana Jurkoviča. Znajduje się na zboczu góry Jaworzynka. 12 kamiennych słupów z gontowym daszkiem połączonych drewnianym parkanem. Drewniane krzyże nagrobne, krzyż centralny. Na tablicy na ścianie pomnikowej umieszczono napis: "Chwalcie Pana! Z cegiełek ciał naszych, co się tak nikłe zdawały, zbudował ojczyźnie pomnik zwycięstwa i chwały". Pochowano tu 210 żołnierzy, w tym 74 żołnierzy austro-węgierskich z 87 pułku piechoty i 3 pułku strzelców tyrolskich (T.K.J.R.3) i 136 rosyjskich. 35 znanych jest z nazwiska i imienia oraz z przynależności do jednostki wojskowej. Polegli w okresie bitwy wielkanocnej - marzec 1915 r. W 2014 roku dokonano całkowitej rekonstrukcji, przywracając mu pierwotny blask.
Oddali się Bogu i Ojczyźnie wierząc, że ich trud i śmierć nie pójdą na marne…
Z okazji 77. rocznicy Akcji „Burza” i tragicznej śmierci Oddziału REGINA II, Batalionu ,,Barbara” 16. Pułku Armii Krajowej w miejscowości Rzepiennik Strzyżewski w przysiółku Dąbry, odbyła się uroczystość patriotyczno - religijna upamiętniająca poległych partyzantów. Uroczystość rozpoczęła się od Mszy świętej przy ołtarzu polowym na cmentarzu partyzanckim w Dąbrach, gdzie spoczywa 18 partyzantów, śniąc wieczny sen o wolnej Polsce.
Msza św. była koncelebrowana przez księdza proboszcza Piotra Witeckiego i księdza Zbigniewa Guzy modlili się za poległych na polu walki, ale także za Polskę i Polaków zmagających się cosplay spiderman z pandemią. W uroczystościach udział wzięli przedstawiciele samorządów wszystkich szczebli, kombatanci, jednostki OSP, przedstawiciele szkół oraz mieszkańcy z różnych miejscowości, którzy oddali hołd poległym partyzantom. Przeprowadzony został Apel Poległych przez pana Zygmunta Pertkiewicza, syna płk dr Jerzego Pertkiewicza.
Następnie licznie zgromadzeni uczestnicy uroczystości udali się pod pomnik, gdzie poszczególne delegacje złożyły wiązanki kwiatów, oddając hołd tragicznie zmarłym partyzantom. Dzisiaj na obficie zbroczonym krwią pobojowisku, w miejscu gdzie stała stodoła, wznosi się drewniany krzyż i duży, kamienny obelisk, ufundowany przez X Tarnowska Drużynę Harcerek im. Partyzantów oddziału”Regina II”. Na obelisku widnieje napis: „Miejsce uświęcone krwią żołnierzy Armii Krajowej Oddziału”Regina II”, poległym w walce o wolność Ojczyzny 17.X.1944 r.” Poniżej cmentarza około 200 m, nad brzegiem potoku, gdzie we wspólnym dole pogrzebano pierwotnie poległych żołnierzy, wznosi żelazny krzyż na którym umieszczono tabliczkę następującej treści: ,,Miejsce pierwotnego pochówku partyzantów Oddziału Regina II z Batalionu ,,Barbara” 16 Pułku Armii Krajowej”
Oddział ,,Regina II” dowodzony przez por. Z. Bosowskiego ps. ,,Kajetan”, wchodził w skład Batalionu „Barbara” 16 pp A.K. został o świcie 17.10.1944 r. zdradziecko osaczony w stodole w Dąbrach. W bitwie poległo 18 żołnierzy a 9 zginęło w obozie w Gross – Rosen.
"WYKSZTAŁCENIE TO DOBRO, KTÓREGO NIC NIE JEST W STANIE NAS POZBAWIC"
,,W trosce o pamięć poległych" czyli VI akcja sprzątania cmentarzy wojennych
W dniach od 7 do 10 października 2021 r. z inicjatywy Pana Jacka Witasa Prezesa Koła nr 8 Klubu Górskiego ,,Orły" przy Komendzie Stołecznej Policji w Warszawie, odbyło się sprzątanie cmentarzy wojennych z okresu I wojny światowej na terenie gminy Sękowa, Gorlice, Krempna, Łużna i Uście Gorlickie. Akcję sprzątania nekropolii wojennych po raz szósty organizuje wójt Gminy Sękowa Małgorzata Małuch, sołtys Ropicy Górnej Katarzyna Tokarz i prezes Koła PTTK nr 8 Klubu Górskiego „Orły” przy Komendzie Stołecznej Policji w Warszawie.
„Sprzątanie cmentarzy wojennych jest elementem naszej wspólnej troski o dziedzictwo historyczne jak również dbaniem o polskie dziedzictwo narodowe, dbaniem o naszą pamięć. Każda nekropolia jest wyjątkowo ważna ze względu na swą historię, a dzięki działaniom na rzecz ich rewaloryzacji możliwe jest przywrócenie im należytego stanu, uchronienie ich od niszczenia, a w efekcie zapomnienia przez kolejne pokolenia. Mimo że na tym cmentarzu nie znałem żadnego z pochowanych tutaj żołnierzy a spoczywa tu 492 żołnierzy trzech cesarzy w tym duża ilość naszych rodaków, to należy im się szacunek. Warto brać udział w takiej akcji, gdyż jest to zarazem nasz wspólny obowiązek" - powiedział w wywiadzie TV pracujący wolontariusz na cmentarzu wojennym nr 79 w Sękowej Aleksander Gucwa
VI akcja sprzątania cmentarzy w pełni udana. Podczas prac pogoda sprzyjała. Wykonano prace porządkowe na takich cmentarzach jak: nr 79 Sękowa, 77 Ropica Górna, 55 i 61 Gładyszów, 66 Małastów, 58 i 59 Przysłup, 123 Łużna Pustki, 88 Gorlice, 83 Wapienne, 62 Banica, 43 Radocyna, 53 Czarne, 45 Lipna, 48 Regietów Wyżny i nr 6 Krempna Na cmentarzach tych pracowali wolontariusze w tym 21 osobowa grupa z Koła Nr 8 Klub Górski ,,Orły” przy Komendzie Stołecznej w Warszawie, Funkcjonariusze Karpackiego Oddziału SG, uczniowie wraz z nauczycielami z Centrum Kształcenia Rolniczego w Bystrej, którzy wykazali super zaangażowaniem, wolontariusze i uczniowie szkół z Zespołu Szkół Centrum Kształcenia w Hańczowej oraz Karpackiej Państwowej Uczelni w Krośnie, strażacy z jednostek OSP, leśnicy.
Na świetlicy wiejskiej w Ropicy Górnej w dniu 9 października w godzinach wieczornych nastąpiło podsumowanie tej szlachetnej trzydniowej akcji. Rozpoczęło się oficjalne spotkanie powitaniem zaproszonych gości przez sołtys wsi Ropica Górna p.p. Katarzynę Tokarz i Beatę Śliwa.
Następnie Prezes Koła Nr 8 Klub Górski ,,Orły” Pan Jacek Witas, podsumował prace z pokazem zdjęć za ostatni rok. Wszystkim biorącym udział w Akcji serdecznie podziękował.
Głos zabrała wójt Gminy Sękowa Pani Małgorzata Małuch, która m.in powiedziała: ,,prawdziwym inspiratorem, motorem i kreatorem tej akcji i w ogóle tego ruchu, który jest wokół cmentarzy z I wojny światowej jest Jacek Witas". Wręczyła wielu zaangażowanym osobom dyplomy podziękowania za udział w akcji ,,W trosce o pamięć poległych”
W spotkaniu uczestniczyli m.in.: Robert Kowalski – Kier. Delegatury Nowy Sącz Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie, Piotr Hanas - z-ca Dyr.Magurskiego Parku Narodowego, wójtowie – Zbigniew Ludwin – Uście Gorlickie i Mariusz Tarsa – Łużna, Michał Diduch – Sekretarz UG Sękowa, przedstawiciel Komendanta Karpackiego Oddziału Straży Granicznej w Nowym Sączu – st. chorąży Grzegorz Tokarczyk
Ostatnim etapem spotkania był poczęstunek, podczas którego uczestnicy wymieniali się własnym doświadczeniem i uwagami. Wszyscy opiekunowie cmentarzy wyrazili chęć dalszej współpracy podczas kolejnej tego typu akcji.
Agnieszka Ka - Klub Górski Orły, napisała:
Zakończyliśmy VI edycję Akcji sprzątania cmentarzy wojennych z okresu I wojny światowej. Dziękujemy wszystkim organizacjom, instytucjom, szkołom, wolontariuszom oraz włodarzom gmin Gorlice, Łużna, Sękowa i Uście Gorlickie za zaangażowanie w Akcję. Dzięki wspólnej pracy, w której brało udział ok. 200 osób udało się uporządkować 50 cmentarzy. Szczególne podziękowania kierujemy do Konsula Generalnego Węgier Pana Tibora Gerencsér, który wsparł naszą Akcję i wraz z małżonką brał udział w porządkowaniu cmentarza nr 123 Łużna-Pustki.
Podsumowując, Akcja zakończyła się pełnym sukcesem. Jeszcze raz serdecznie dziękujemy WSZYSTKIM za zaangażowanie.
Od 30 lat prowadzi osobliwe muzeum w Wadowicach.
Zygmunt Kraus odznaczony specjalnym medalem.
Zygmunt Kraus, prowadzący od 30 lat Muzeum Polsko-Amerykańskie Hells Angel w Wadowicach, został odznaczony przez Ordynariat Polowy Wojska Polskiego medalem Milito pro Christi (łac. Walczę dla Chrystusa) Medal wręczono mu w 77 rocznicę zestrzelenia amerykańskiego bombowca nad Zygodowicami. Wadowiczanin pielęgnuje pamięć lotników amerykańskich, którzy zginęli w tej katastrofie.
Muzeum Polsko-Amerykańskie Hells Angel w Wadowicach to prywatna fundacja wspierana zarówno przez Konsulat USA, jak i Muzeum Lotnictwa w Krakowie.
Wizytówką muzeum jest ekspozycja poświęcona amerykańskiemu bombowcowi B-24 Liberator o nazwie "Hell´s Angel" i jego jedenastoosobowej załodze, która została zestrzelona po bombardowaniu zakładów chemicznych w Oświęcimiu 13 września 1944 roku.
Samolot rozbił się w Zygodowicach. Zygmunt Kraus - właściciel muzeum w swej kolekcji zgromadził wiele części samolotu, rzeczy osobiste, zdjęcia, dokumenty pilotów - jest to owoc jego wieloletnich poszukiwań. Wszystkie prezentowane eksponaty są w 100 % oryginalne. Oprócz upamiętnienia lotników, którzy zginęli, muzeum posiada eksponaty ukazujące wieloletnią współpracę wojskową pomiędzy Polską a Stanami Zjednoczonymi. Przed Muzeum "Hell´s Angel" stoi pomnik strażaka ku czci ofiarom z 11 września w USA.
W poniedziałek (13.09) w kolejną, 77. rocznicę zestrzelenia Liberatora i 30. rocznicę uruchomienia muzeum Zygmunt Kraus odebrał u siebie na terenie muzeum medal honorowy przyznany mu przez Ordynariat Polowy Wojska Polskiego. To medal Milito pro Christi. Odznaczenie przyznawane jest corocznie dla podkreślenia zasług osób, które dają świadectwo najwyższym wartościom oraz wytrwale służą Rzeczypospolitej, są zaangażowane "w głoszenie prawdy o losach Narodu Polskiego oraz wspierają duszpasterstwo wojskowe". Właściciel muzeum odebrał odznaczenie w towarzystwie swoich przyjaciół, przedstawicieli konsulatu amerykańskiego, muzealników z Krakowa, wysłanników samorządu z Wadowic i Tomic od uczniów ze szkoły Zygodowicach.
Amerykańskiego Liberatora zestrzeliła 13 września 1944 r. nad Zygodowicami niemiecka artyleria przeciwlotnicza.
Samolot bombowy B-24 Liberator rozbił się na okolicznych polach. Pięciu lotników uratowało się skacząc ze spadochronami. Po wylądowaniu zostali pojmani przez Niemców i umieszczeni w obozach jenieckich.
Pozostałych sześciu, w tym kapitan załogi William C. Lawrence zginęło w maszynie, która eksplodowała i spłonęła. Śmierć poniosła również przypadkowa kobieta, poparzona płonącym paliwem. Okoliczna ludność złożyła ciała poległych lotników w leśnej mogile nieopodal miejsca katastrofy.
Miejsce ich pochówku otoczono drewnianym płotem, postawiono krzyż. Po wojnie, w 1947 r. Amerykanie ekshumowali zwłoki i przenieśli je na cmentarze wojskowe w Belgii i USA. Władze komunistyczne, w odpowiedzi na inicjatywy mieszkańców, zdecydowanie wykluczały jakiekolwiek formy uczczenia pamięci załogi nr 64.
Dzięki zapałowi inicjatorów oraz hojności fundatorów we wrześniu 1991 r. odsłonięto w Zygodowicach Obelisk Lotników Amerykańskich. Projekt zyskał poparcie lokalnych władz samorządowych, okolicznych mieszkańców, w inicjatywę włączył się również Zygmunt Kraus – kolekcjoner, który i wtedy, i później zrobił bardzo wiele dla zachowania pamięci o amerykańskich lotnikach poległych w czasie wojny nad Polską. Źródło:www.wadowice24.pl
PS
W tej pięknej uroczystości udział wzięli członkowie Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP Oddział Kraków - delegatura w Gorlicach w składzie: Alexander Gucwa, Kazimierz Sacha, Dariusz Duran i Bogusław Kuciakowski. Grupa nasza przekazała kol. Zygmuntowi wydanie albumowe ,,Ziemia Gorlicka"
