Newsy:

Międzynarodowa Konferencja Naukowa. Odsłonięcie popiersia Franciszka Janika

24 kwietnia Ośrodek Konferencyjno-Wystawienniczy „Kasztel w Szymbarku” oraz Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów był miejscem konferencji naukowej pt. „Lotnictwo w operacji gorlickiej 1915”.,
Konferencja ta zgromadziła miłośników lotnictwa oraz historyków, którzy za cel postawili sobie przybliżyć czas I wojny światowej na froncie wschodnim, ze szczególnym uwzględnieniem pamiętnego przełomu gorlickiego z roku 1915. Skoncentrowano się na udziale lotnictwa wojskowego Austro-Węgier w tym ważnych dla losów Europy wydarzeniach. Konferencja odbyła się przy współudziale Instytutu Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego, Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie,Starostwa Powiatowego w Gorlicach i Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach.

Wydarzenia w Szymbarku są częścią projektu „Lotnictwo w operacji gorlickiej” finansowanego przez Województwo Małopolskie. Realizowany jest on w ramach Małopolskiego Programu Obchodów „100-lecie I wojny światowej” przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego.

O godzinie 10.00 rozpoczęła się I część międzynarodowej konferencji. Otworzyła ją dr hab. Jolanta Kamińska-Kwak prof. UR - dyrektor Instytutu Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Po niej głos zabrał dr hab. Andrzej Olejko prof. UR – opiekun merytoryczny konferencji, a następnie mgr Katarzyna Zielińska - kurator wystawy z krakowskiego Muzeum Lotnictwa Polskiego. Po tych wstąpieniach przemówił Starosta Gorlicki, Karol Górski. Kolejnym punktem tej konferencji były referaty wygłoszone przez dr Zbigniewa Palskiego („Bitwa gorlicka 1915 r. i jej znaczenie - stan badań po 100 latach”), dr hab. Jerzego Grzybowskiego („Materiałowe planowanie wojenne Rosji i możliwości mobilizacyjne jej przemysłu. Kryzys zaopatrzenia armii rosyjskiej (1914–1915)” ). Dr Gerhard Artl z Wiednia wystąpił z referatem pt. „Die Luftaufklärung vor Beginn des Durchbruchs bei Gorlice" - tłumaczenie ,,Rozpoznanie lotnicze przed rozpoczęciem przełomu pod Gorlicami" Z kolei prof. Andrij Haruk reprezentujący Lwów przedstawił temat: „Technika lotnicza rosyjskiego lotnictwa nad Galicją 1914-1915 r”. Ostatni referat wygłosił dr Zbigniew Moszumański. Bohaterem jego był „Franciszek Janik - zapomniana gwiazda polskiego sportu balonowego”. Panel ten poprowadził Zdzisław Tohl.

Kolejnym punktem dzisiejszych wydarzeń była uroczystość odsłonięcia pomnika wspomnianego w referacie prof. Franciszka Janika. Pochodzący z Mszaki lotnik, konstruktor i miłośnik lotów balonowych nie tylko doczekał się swojego pomnika na placu przed budynkiem Centrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego przy ulicy 11 Listopada 43, ale także jego imieniem nazwano salę audiowizualną w tutejszej placówce. W tym doniosłym wydarzeniu wzięli udział uczestnicy konferencji, przedstawiciele władz miasta, starostwa, poczty sztandarowe oraz młodzież CKRiU.

W godzinach od 16 do 19 odbyła się II części konferencji. Tym razem prowadzącym panel był mgr Krzysztof Michalik. Swoje referaty zaprezentowali: prof. Andrij Kozyckyj z Lwowa („Lotnictwo rosyjskie nad Galicją 1914-1915 i w bitwie gorlickiej”), dr hab. Andrzej Olejko prof. UR - Rzeszów („ Lotnictwo austro-węgierskiej Monarchii w przełamaniu gorlickim 1915 r.”). Z Pragi przybył dr Michal Plavec z referatem „Austro-węgierska poczta lotnicza Wiedeń-Kraków-Proskurów-Kijów-Wiedeń - pierwsza na świecie pocztowa linia lotnicza 1918 r.”, z Gdańska dr Maciej Bakun („ Lotnictwo niemieckie na Froncie Wschodnim w okresie 1914-1915”). Ostanim referującym był dr Krzysztof Mroczkowski z Muzeum Lotnictwa Polskiego Kraków i jego praca „Pomiędzy propagandą a rzeczywistością - Wielka Wojna w Galicji w oparciu o doniesienia prasowe i pamiętniki”.

Po zakończonej konferencji miało miejsce otwarcie dwóch okolicznościowych wystaw: replika klockor sverige w oficynie dworskiej zaprezentowano ekspozycję muzealną ze zbiorów Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie zatytułowaną „100 rocznica Bitwy Gorlickiej - udział lotnictwa w przełamaniu frontu”.
Natomiast w holu kasztelu otwarto wystawę fotogramów i grafiki pod nazwą „Lekcja historii / Retrospekcja” autorstwa Michała Piotrowskiego. Źródło: halogorlice.pl

Międzynarodowa Konferencja Naukowa pt. ,,Lotnictwo w operacji gorlickiej 1915" . Odsłonięcie popiersia Franciszka Janika

Rekonstrukcja historyczna w Stebniku na Słowacji.

18 kwietnia 2015 roku tuż za polską granicą, nieopodal Bardejowa, w Stebniku na Słowacji odbyła się już piąta edycja kultowej rekonstrukcji historycznej organizowanej przez Klub Wojennej Historii Karpaty. W tym roku organizatorzy zaproponowali scenariusz oparty o walki w rejonie Stebnika 28 CK Pułku Piechoty z Pragi, podczas których Rosjanie wzięli do niewoli prawie cały pułk złożony z Czechów i Słowaków. Odtworzono jeden z epizodów tzw. bitwy wielkanocnej z 1915 roku.

Do dziś część historyków uważa, że było to zdradzieckie posunięcie czeskich żołnierzy, których w następstwie cesarz ukarał hańbiącym rozwiązaniem pułku. Inni zaś dopatrują się w tym fakcie dramatu żołnierzy, otoczonych przez mających przewagę Rosjan, pozbawionych zaopatrzenia i z ostatnimi nabojami w ładownicach. Miała to więc być kapitulacja resztki obrońców.
Impreza mimo chłodu (tylko 5 stopni) była na wysokim poziomie merytorycznym, brały udział najlepsze grupy rekonstrukcyjne ze Słowacji, Czech i Polski ( Gorlice, Przasnysz)

Przed rekonstrukcją można było zwiedzić obóz wojskowy armii austro-węgierskiej i rosyjskiej, spróbować posiłków kuchni polowej oraz posłuchać pieśni wojskowych z okresu Wielkiej Wojny a na koniec imprezy można było zrobić pamiątkowe fotki z żołnierzami armii austro - węgierskiej i rosyjskiej a także postrzelać z czego ja osobiście skorzystałem!

Międzynarodowa Konferencja Naukowa pt. ,,Lotnictwo w operacji gorlickiej 1915"

100-lecie bitwy pod gorlicami – program

Już wkrótce w Gorlicach, Sękowej i Łużnej podczas majowego weekendu będzie można poznać historię największego starcia zbrojnego I wojny światowej na froncie wschodnim. Okrągła rocznica bitwy gorlickiej to okazja do odwiedzenia miejsc związanych z bitwą i udziału orologi replica italia w wydarzeniach / imprezach, które pozwolą poczuć atmosferę minionej epoki. Poniżej przedstawiam główne punkty programu 100-lecie bitwy gorlickiej, możesz również klinąć na banerek z boku.

Odsłonięcie popiersia Franciszka Janika - gorlickiego pilota i konstruktora lotniczego.

Franciszek Janik urodził się 7 lipca 1900 r. w Mszance, gmina Łużna, powiat gorlicki, młodość spędził w Gorlicach, chodził do gimnazjum im. M. Kromera, w czerwcu 1919 r. zdał maturę i otrzymał świadectwo dojrzałości. Studia na Politechnice Lwowskiej, gdzie konstruował samoloty, uczył się pilotażu, opanowując jednocześnie wszystkie dyscypliny sportów powietrznych. W latach 1927-39 pracował w kilku instytutach i biurach konstrukcyjnych lotnictwa, gdzie prowadził badania naukowe, korygował obliczenia prototypów samolotów, szybowców imitazioni borse firmate i balonów.Był świetnym pilotem i skoczkiem spadochronowym.

Przed II wojną światową dużą popularnością cieszyły się w Polsce sporty lotnicze i balonowe. Obok pilotów samolotowych duże sukcesy w powietrzu odnosili też piloci balonowi. W toruńskich zawodach balonowych w 1935 r. spośród 11 balonów zwycięstwo przypadło załodze „Syreny” w składzie por. S. Łojasiewicz i inż. F. Janik po rekordowym locie na odległość 610 km. Inżynier był wówczas pierwszym cywilnym pilotem balonowym wyszkolonym przez Aeroklub Warszawski.

Szczególną sławę polskim załogom przyniosły Zawody o Puchar Gordon Bennetta, w których kilkakrotne zwycięstwo odniosły polskie załogi. Po raz pierwszy inż. Janik wystartował w tych zawodach w 1936 z kpt. F. Hynkiem na „Warszawie II”. Ostatnie przedwojenne zawody rozegrane w Belgii w 1938 wygrała załoga, w skład której wchodzili Fr. Janik i Antoni Janusz. Zwycięska załoga odbyła lot o długości 1725 km w czasie 38 godzin i 35 minut lądując w Trojen w Bułgarii. Niestety wybuch II wojny światowej uniemożliwił dalszą organizację zawodów.

W 1934 był podporucznikiem rezerwy ze starszeństwem z 1 września 1932. Posiadał przydział mobilizacyjny do 85 Pułku Piechoty w Nowej Wilejce. Pozostawał na ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. W 1936, z uwagi na bardzo dobre wyniki w szkoleniu lotniczym, przeniesiony został z korpusu oficerów rezerwy piechoty do korpusu oficerów rezerwy lotnictwa. We wrześniu 1939 ewakuowany został wraz z Wytwórnią Płatowców Nr 1 Państwowych Zakładów Lotniczych (PZL WP-1) z Paluch do Rumunii, a stamtąd przez Jugosławię przedostał się do Francji. We Francji przyjęty został do Wojska Polskiego i przydzielony do Batalionu Oficerów Lotnictwa w Lyon - Bron, w charakterze wykładowcy przedmiotu budowy płatowców i aerodynamiki.

W latach 1939-1940 młody konstruktor przebywał we Francji i Turcji (Ankara), gdzie prowadził dalsze badania i projektował nowe typy samolotów. Po zawarciu w 1940 r. polsko-francuskiej umowy na odbudowę polskiego lotnictwa był współorganizatorem batalionu oficerów lotnictwa w Lyonie, gdzie wykładał budowę płatowców i aerodynamikę. Odegrał on ważną rolę w teoretycznym przygotowaniu przyszłych polskich „asów” RAF-u. Wiosną 1940 roku został przeniesiony do fabryki lotniczej w Paryżu i jako jeden z szefów biura studiów pracował do upadku Francji.

Po powrocie do kraju podjął pracę w Instytucie Lotnictwa i na Politechnice Warszawskiej, gdzie wykładał teorię lotnictwa, konstruował i dokonywał ekspertyz lotniczych. Był także wszechstronnym pilotem i skoczkiem spadochronowym. Opublikował dziesiątki prac naukowych, szereg książek, podręczników i skryptów.

Profesor Franciszek Janik zmarł w Warszawie 27 grudnia 1975 roku i spoczął na cmentarzu wolskim.

Dla upamiętnienia jego zasług odbywały się w Gorlicach Międzynarodowe Zawody Balonowe o Memoriał Franciszka Janika. Balonowe zmagania będą miały także miejsce w tym roku z okazji 100. rocznicy Bitwy pod Gorlicami.

Zapraszam mieszańców powiatu i nie tylko na uroczystości związane z odsłonięciem popiersia Franciszka Janika. Program przedstawiam poniżej.

Zdj. środkowe: Załoga balonu "Warszawa" kapitan Franciszek Hynek (z prawej) i inżynier Franciszek Janik.