Newsy:

100 - lecie obozu w Talerhofie

W dniu 1. września w Muzeum Regionalnym PTTK w Gorlicach odbył się wernisaż, poświęcony tragedii ludności Łemkowskiej na terenie obozu internowania w Talerhofie. (Austria) Wernisaż otworzył Prezes PTTK w Gorlicach Roman Trojanowicz a następnie historię obozu w Talerhofie przedstawił ks. Roman Dubec, proboszcz parafii prawosławnej w Gorlicach oraz Dyrektor Diecezjalnego Ośrodka Kultury Prawosławnej w Gorlicach.

Polskie Towarzystwo Turystyczno – Krajoznawcze w Gorlicach, Muzeum Regionalne PTTK im. Ignacego Łukasiewicza w Gorlicach oraz Autor wystawy Diecezjalny Ośrodek Kultury Prawosławnej ,,ELPIS” w Gorlicach, zapraszają do obejrzenia ekspozycji TALERHOF 1914 – 1917 . Ekspozycja będzie prezentowana w sali wystaw zmiennych Muzeum Regionalnego PTTK w Gorlicach. Wystawa będzie dostępna od 2. września do 31. października 2014 r. ul. Wąska 7 – 9, Tel. 18 35 226 15

Talerhof ( niem. Thalerhof) to jedna z najtragiczniejszych kart w historii Łemków. W tej miejscowości leżącej nieopodal austriackiego Grazu zorganizowany został 4 września 1914 r. i trwał do końca 1917 r. obóz internowania "dla nielojalnych obywateli monarchii austro-węgierskiej". Talerhof po dzień dzisiejszy uchodzi za symbol martyrologii Rusinów. Wystawa przedstawia m.in. losy przetrzymywanych w tym obozie, wśród których znaleźli się także mieszkańcy ziemi gorlickiej, którzy byli oskarżeni o moskalofilstwo.
Przez obóz utworzony przez władze austro-węgierskie przewinęło się w latach 1914–1916 około 14 000 osób, w tym ponad tysiąc z powiatu gorlickiego. Terror, samowola administracji obozowej, głód, trudne warunki sanitarne, epidemia tyfusu spowodowały wysoką śmiertelność wśród więźniów (zarejestrowano 1767 przypadków śmierci, w tym pomiędzy 17 stycznia a 31 marca 1915 zmarły 524 osoby). Po I wojnie światowej w Galicji w kołach moskalofilskich powstał „Kult Talerhofu” – organizowano zjazdy (w 1928 i 1934), wydawano książki i pamiętniki. Na terenie gminy Sękowa, w miejscowości Bartne i Czarne znajdują się dwa pomniki poświęcone martyrologii Rusinów - Łemków.

Uczcili pamięć lotników poległych w misji niesienia pomocy powstańczej Warszawie

W piątek 29 sierpnia 2014 r. w Krzywej – Banicy przy pięknej pogodzie odbyły się uroczystości związane z 70. rocznicą zestrzelenia dwóch polskich załóg z 1586 Eskadry Specjalnego Przeznaczenia, bombowców Liberatora i Halifaxa w sierpniu 1944 roku, które niosły pomoc walczącej Warszawie. Samoloty zestrzelono w rejonie Banicy w gminie Sękowa oraz w Olszynach w gminie Rzepiennik Strzyżewski.

Śmierć poniosło wówczas 14 polskich lotników. W Halifaxie w nocy z 27/28 sierpnia 1944 w rejonie Krzywej – Banicy zginęli: kpt. nawigator Franciszek Omylak , ppor. pilot Kazimierz Widacki , ppor. bombardier Konstanty Dunin - Horkawicz , ppor. strzelec pokładowy Tadeusz Mroczko , sierżant mechanik pokładowy Wilhelm Balcarek , sierżant radiooperator Jan Ozga , sierżant strzelec pokładowy Józef Skorczyk. Natomiast w Olszynach w Liberatorze 17 sierpnia 1944 roku zginęli:kpt. pilot Zygmunt Pluta, sierżant pilot Brunon Malejka, por. nawigator Tadeusz Jencka, kapral radiooperator Józef Dudziak, plut. bombard. Bernard Wichrowski, plut. mech. Jan Marecki i plut. strz. Jan Florkowski.
Na uroczystość przybył przedstawiciel Prezydenta RP, MON, Wojska Polskiego, Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej, harcerze, leśnicy, księża, kombatanci, przedstawiciele grup rekonstrukcji historycznej, władze Małopolski, lokalnych samorządów, mieszkańcy gminy Sękowa i powiatu gorlickiego, a przede wszystkim rodziny poległych lotników. Wśród najważniejszych gości był przedstawiciel Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Waldemar Strzałkowski,ekspert w Gabinecie Prezydenta, Krzysztof Sikora, radca generalny Koordynator w Ministerstwie Obrony Narodowej, pułkownik dr David Houghton, Attache Obrony, z ramienia Królewskich Sił Powietrznych, Ambasady Wielkiej Brytanii w Warszawie, Jerzy Miller - wojewoda Małopolski oraz Stanisław Sorys - Marszałek Woj. Młp.

Tuż przed rozpoczęciem mszy świętej w intencji poległych lotników polskich załóg bombowców Liberator i Halifax, rodzinom poległych lotników wręczono pośmiertne nominacje na wyższe stopnie wojskowe. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski – Zwierzchnik Sił Zbrojnych, mianował pośmiertnie na stopień podporucznika dziewięciu polskich lotników poległych w trakcie misji niesienia pomocy powstańczej Warszawie. W imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej akty mianowania wręczył Rodzinom poległych podoficerów przedstawiciel Prezydenta RP Waldemar Strzałkowski.
Pierwszy stopień oficerski podporucznika otrzymali: plut.Bernard Wichrowski, plut. Jan Florkowski, kpr. Józef Dudziak, sierż. Brunon Malejka, plut. Jan Marecki, sierż. Wilhelm Balcarek, sierż. Jan Ozga, sierż. Józef Skorczyk, plut. pil. Izydor Konderak.
Minister Obrony Narodowej awansował pośmiertnie do stopnia majora: kpt. pil. Zygmunta Plutę, kpt. nawig. Franciszka Omylaka, do stopnia kapitana: por. Tadeusza Jenckę, do stopnia porucznika: ppor. pil. Kazimierza Widackiego, ppor. Konstantego Dunina-Horkawicza oraz ppor. Tadeusza Mroczko. Nominacje wręczał Radca Generalny - Koordynator MON Krzysztof Sikora
Po awansach, prezes gorlickich kombatantów kpt Tadeusz Tenerowicz odznaczył Aleksandra Gucwę,przew. komitetu uroczystości Kombatanckim Krzyżem Pamiątkowym, nadanym przez Zarzad Główny RPib. Więźniów Politycznych.
Następnie odbyła się Msza Św. w intencji poległych załóg lotniczych, koncelebrowana przez siedmiu księży pod przwodnictwem proboszcza parafii Gładyszów ks. Artura Wesołowskiego. Homilię wygłosił 86 letni o.Dominik kapelan lotników z Krakowa.

Po mszy św. nastąpiły okolicznościowe przemówienia, jako pierwszy głos zabrał Aleksander Gucwa, który nawiązał do tragicznej śmierci dwóch polskich załóg, złożył życzenia i wręczył wiazankę kwiatów o. Dominikowi z okazji 60 rocznicy świeceń kapłańskich i 50 lecia pierwszego lotu z krośnieńskiego lotniska. Poprosił aby minutą ciszy uczcić pamięć poległych żołnierzy podczas II wojny światowej i zmarłego parę godzin wczesniej 76 letniego Michał Omylaka, syna mjr. naw. Franciszka Omylaka.

Głos zabrał pułkownik dr David Houghton, Attache Obrony, z ramienia Królewskich Sił Powietrznych przy Ambasadzie Brytyjskiej w Warszawie, który powiedział - ,,zawsze będziemy pamiętać o tym, że 70 lat temu polscy lotnicy walczyli ramię w ramię z brytyjskimi żołnierzami przeciwko nazizmowi. Ta tradycja jest żywa i dzisiaj, kiedy polscy i brytyjscy żołnierze razem pełnią misje pokojowe w Iraku i Afganistanie"
Nastepnie głos zabrał gen. dyw. pilot w stanie spoczynki Czesław Mikrut - wiceprezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego Rzeczypospolitej Polskiej, który m.in. powiedział ,,wyrażamy uznanie za kultywowanie pamięci o polskich lotnikach...wyrazamy wdzięczność wszystkim, którzy utrwalają w naszej narodowej tożsamości pamięć o wydarzeniach tamtych dni i przyczynili się do zorganizowania tego przedsięwzięcia. Głos zabrał jeszcze płk pilot Benedykt Siemaszko - prezes SSLW RP w Krakowie oraz Zofia Rowińska - sekretarz Urzędu Gminy w Sękowej.
Szczególnie wzruszającym momentem był przelot samolotów historycznych: Jak-12 i RWD-5, pilotowanych przez lotników z Łososiny Dolnej, z których zrzucono wiązankę kwiatów złożoną pod pomnikiem w hołdzie poległym.

Po wystąpieniach oficer SG w Nowym Sączu, przeprowadził apel poległych , po czym poszczególne delegacje złożyły wieńce pod pomnikiem lotników.
O godz. 15.00 w swietlicy Ropicy Górnej, odbył się wykład dr hab. Andrzeja Olejki prof.UR na temat zestrzelenia obu załóg, po czym nastapiło spotkanie z rodzinami lotników załóg Liberatora i Halifaxa

Uroczystość uświetniła Orkiestra Straży Granicznej wraz z kompanią honorową z Nowego Sącza. Wartę przy pomniku oraz wojskową asystę honorową wystawili żołnierze Sił Powietrznych z 8 Bazy Lotnictwa Transportowego z Krakowa.

Zobacz relację filmową oraz wywiad - kliknij znaczek tu

1. Wieniec złożył Przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej - Ekspert w Gabinecie Prezydenta Pan Waldemar Strzałkowski, asystuje Pan kpt.SG Ryszard Konicki z Karpackiego Ośrodka Wsparcia Straży Granicznej w Nowym Sączu

2. Wieniec złożył Pan Krzysztof Sikora Radca Generalny Koordynator w Ministerstwie Obrony Narodowej, asystuje zastępca Wojskowego Komendanta Uzupełnień w Nowym Sączu, Pan mjr Henryk Kiełbasa

3. Wieniec złożyli członkowie Rodzin Liberatora - 5 Rodzin

4. Wieniec złożyli członkowie Rodzin Halifaxa (6 Rodzin) oraz pułkownik dr David Houghton, Attache Obrony, z ramienia Królewskich Sił Powietrznych, Ambasady Wielkiej Brytanii w Warszawie.

5. Wiazankę złożył Wojewoda Małopolski Jerzy Miller

6.Wiązankę w imieniu samorządu Województwa Małopolskiego składał Pan Stanisław Sorys - członek Zarządu Województwa Małopolskiego.

7. Wieniec składał radny Sejmiku Województwa Małopolskiego, sędzia Trybunału Stanu Paweł Śliwa.

8. Wiązankę w imieniu społeczności Ziemi Gorlickiej składał Pan Mirosław Wędrychowicz Starosta Gorlicki.

9.Wieniec składał płk SG Mieczysław Kurek Komendant Karpackiego Ośrodka Wsparcia Straży Granicznej w Nowym Sączu.

10. Wieniec w imieniu Zarządu Powiatowego Polskiego Stronnictwa Ludowego w Gorlicach składali: wiceprzewodniczący Zarządu Pan Kazimierz Żegleń, członek Zarządu Pan Jacek Sokołowski i radny Rady Powiatu Gorlickiego Pan Jan Przybylski

11. Wieniec w imieniu Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego Rzeczypospolitej Polskiej, Oddział w Krakowie składali: wiceprezes Zarządu Głównego Pan gen.dyw.pil. w stanie spoczynku Czesław Mikrut, prezes oddziału krakowskiego płk.pil. Benedykt Siemaszko, wiceprezes mjr pil. Stefan Glądys i członek Zarządu ppłk pil. Szczepan Kurpisz.

12. Wiązankę w imieniu Krakowskiego Klubu Seniorów Lotnictwa składał prezes Pan por. Leszek Mańkowski.

13. Wieniec od Zarządu Gminnego Polskiego Stronnictwa Ludowego w Sękowej składał: radny Rady Powiatu Gorlickiego Pan Karol Tenerowicz, radni Rady Gminy Sękowa panowie Józef Łużyński i Stanisław Myszkowski oraz sołys Siar Edward Skuba.

14. Wiązankę w imieniu mieszkańców Gorlic składał Pan Witold Kochan burmistrz Gorlic.

15.Wieniec składał Pan Jerzy Gadzina Nadleśniczy Nadleśnictwa Gorlice

16. Wieniec w imieniu mieszkańców Gminy Sękowa składała Pani Zofia Rowińska sekretarz Gminy oraz Pan Kazimierz Tenerowicz zastępca Przewodniczącego Rady Gminy Sekowa.

17.Wiązankę w imieniu klubu Seniorów Związku Harcerstwa Polskiego z Gorlic złożyli druhowie harcmistrzowie Franciszek Janeczek i Lucjan Stępień.

18.Wieniec od mieszkańców wsi Krzywa składała sołtys Pani Elżbieta Jawor.

19. Wiązankę składało Stowarzyszenie Miłośników Historii I Pułku Strzelców Podhalańskich z Łabowej z prezesem ppor. Zbigniewem Ciekańskim na czele.

20. Wiązankę zrzuconą z samolotu przez pilotów z Aeroklubu Podhalańskiego w Łososinie Dolnej złożyli druhowie z Ochotniczej Straży Pożarnej.

21. Wiązankę złożyli przedstawiciele organizacji ,,Narodowe Gorlice"

Gość RTVG - Aleksander Gucwa***** Zobacz relację filmową***** wywiad - kliknij znaczek tu

Krzywa - Banica - 70 rocznica zestrzelenia Halifaxa i Liberatora - część I

Krzywa - Banica - 70 rocznica zestrzelenia Halifaxa i Liberatora - część II

Krzywa - Banica - 70 rocznica zestrzelenia Halifaxa i Liberatora - część III - 176 zdjęć

Krzywa - Banica - 70 rocznica zestrzelenia Halifaxa i Liberatora - część IV - 192 zdjęcia

70 rocznica zestrzelenia Halifaxa i Liberatora - Krzywa - Banica, zdjęcia lotnicze - Beskid Sądecki i Niski część V - 186 zdjęć

Akt nominacyjny Tadeusza Jencki na stopień kapitana

Akta nominacyjne na stopień podporucznika Jana Mareckiego i Józefa Skorczyka.

PROGRAM UROCZYSTO¦CI PATRIOTYCZNO - RELIGIJNYCH:
11.00 - Msza w. w intencji poległych lotników polskich załóg bombowców Liberator i Halifax
pod pomnikiem w Krzywej - Banicy
12.00 - Przemówienia okolicznociowe, złożenie wieńców pod pomnikiem, przelot samolotów
12.45 - Zakończenie uroczystoci przy pomniku
13.30 - Obiad
14.30 - Konferencja naukowa powięcona
zestrzeleniu załóg bombowców:
- dr hab. Andrzej Olejko prof. UR
- mgr inż. Tomasz Sikorski - Warszawa
15.30 - Spotkanie z Rodzinami lotników załóg
Liberatora i Halifaxa

Po 70 latach odnaleziono tabliczkę znamionow± z silnika Liberatora, który został zestrzelony 17.08.1944 r. w Olszynach.
Zobacz szczegóły TU - kliknij

Gość RTVG - Aleksander Gucwa

repliche orologi italia

UROCZYSTOŚĆ PATRIOTYCZNO - RELIGIJNA W OLSZYNACH

W piękny słoneczny dzień 17 sierpnia 2014 r. w Olszynach, gmina Rzepiennik Strzyżewski, pow. Tarnów, odbyła się uroczystość patriotyczno - religijna z okazji 70 rocznicy zestrzelenia polskiej załogi lotniczej lecącej Liberatorem na pomoc Powstaniu Warszawskiemu.

Uroczystość rozpoczęła się o godz. 10.30 mszą św. w kościele p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego w Olszynach, celebrowana przez trzech księży, homilię wygłosił ks. Dariusz Nawalaniec – proboszcz parafii Olszyny. Po zakończonej mszy licznie zebrani mieszkańcy Olszyn udali się w kolumnie marszowej pod pomnik poległych siedmiu polskich lotników z 1586 ESP. Podczas przemarszu przygrywała młodzieżowa orkiestra dęta OSP replicas de relojes z Rzepiennika Strzyżewskiego.

Po odegraniu hymnu państwowego nastąpiły przemówienie okolicznościowe: wójta gminy Rzepiennik Strzyżewski Pana Kazimierza Fudali, Przew. Społecznego Komitetu Uroczystości Pana Aleksandra Gucwy oraz syna sierz. pilota Brunona Malejki, Chrisa Mackeya , który przybył z siedmioosobową Rodziną z Anglii.

Następnie wójt gminy wraz z Przew. Rady Gminy Panem Aleksym Wołkowiczem, złożyli wiązankę kwiatów w takt tremola a po nich każdy z osobna z Rodziny Chrisa Mackeya złożyli wieńce wykonane z czerwonych maków.

Po zakończonej ceremoni składania wieńców, odbyła się krótka modlitwa i poświęcenie pomnika przez księdza proboszcza Dariusza Nawalańca. Po zakończonej uroczystości pod pomnikiem, nastąpiło przejście do biblioteki, w której otwarto wystawę poświeconą tragedii załogi z Liberatora. Pan Aleksander Gucwa z rąk Chrisa Mackeya otrzymał wydanie albumowe książki poświęconej działalności lotniczej pilota Brunona Malejki.

ZOBACZ także tu

PS

Uroczystości centralne z udziałem władz Państwowych, Wojewódzkich oraz Rodzin lotniczych Liberatora i Halifaxa, odbęda się 29 sierpnia 2014 r. o godz. 11.00 pod pomnikiem siedmiu lotników w Krzywej - Banicy

OLSZYNY - 70 rocznica zestrzelenia Liberatora

Wystawa Halifaxa i Liberatora w Gorlicach

Otwarcie nowej wystawy czasowej pt. Halifax kapitana Omylaka, odbyło się 1 sierpnia 2014 r. w pawilonie wystawowym Urzędu Miasta w Gorlicach, z okazji 70 rocznicy zestrzelenia polskiej załogi.

Pamięci 7 lotników Polskich nieznanego nazwiska niosącym cosplay anime z Włoch pomoc dla powstańców Warszawy poległym w Banicy we wrześniu 1944 r. Społeczeństwo Powiatu Gorlickiego – taki napis umieszczono na pomniku, który w 25 rocznicę śmierci załogi wystawiła okoliczna ludność. Po latach, w 2006 roku, dzięki wysiłkom miłośników lotnictwa i członków społeczności lokalnej oraz pomocy RAF Museum w Hendon udało się zidentyfikować samolot i poległych na jego pokładzie lotników.

27 sierpnia 1944 r. na wypożyczonym z brytyjskiego 148. Dywizjonu samolocie Handley Page Halifax FS-P (JP 295) wystartowała załoga w składzie: kapitan nawigator Franciszek Omylak, podporucznik pilot Kazimierz Widacki, podporucznik bombardier Konstanty Dunin-Horkawicz, pporucznik strzelec pokładowy Tadeusz Mroczko, sierżant mechanik pokładowy Wilhelm Balcarek, sierżant radiooperator Jan Ozga, sierżant strzelec pokładowy Józef Skorczyk. Ich zadaniem był zrzut zaopatrzenia dla Armii Krajowej nad Puszczą Kampinoską. W drodze powrotnej Halifax JP 295 został zestrzelony nad miejscowością Banica (obecnie Krzywa) w Beskidzie Niskim przez niemieckiego nocnego myśliwca. Cała polska załoga zginęła.

Na wystawie zostaną zaprezentowane relikty zestrzelonego samolotu załogi kpt. F. Omylaka, sylwetki członków załogi. Przedstawiona zostanie także historia tych wyjątkowo trudnych i niebezpiecznych misji. O katastrofie konstrukcji brytyjskiego ciężkiego samolotu bombowego Handley Page Halifax opowie pasjonat lotnictwa pan Aleksander Gucwa po uprzednim ustaleniu dnia i godziny.

Informacje o załodze kapitana Franciszka Omylaka można znaleźć na stronie www.sekowa.info

ZOBACZ FILM