Newsy:

Uczniowie oddali hołd bohaterskim lotnikom z 1585 ESP

W dniu 4 listopada 2025 r. w Krzywej/Banicy, gmina Sękowa, pow. Gorlice przy pomniku polskich siedmiu lotników poległych w okresie Powstania Warszawskiego, uczniowie Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Bystrej oddali hołd naszym rodakom, lotnikom z 1586 Eskadry Specjalnego Przeznaczenia, którzy nieśli pomoc wojskową dla Powstańców Warszawy. Po wykonaniu piątego zadania bojowego, wracając do bazy w Brindisi (Włochy) zostali zaatakowani przez niemiecki myśliwiec, wyniku walki powietrznej zostali zestrzeleni, zginęła cała siedmio osobowa załoga. Delegacja uczniów pod pomnikiem złożyła zapalone znicze jako symbol pamięci o zmarłych i wyraz szacunku dla nich, przypominający o ich obecności w życiu żyjących.
W 2009 r. wybudowano pomnik poświecony polskim lotnikom. Tu corocznie końcem sierpnia w rocznicę tej tragedii odbywają się uroczystości. Bohaterska siódemka spoczywa na Cmentarzu Rakowickim w kwaterze brytyjskiej. Miejscowy regionalista, emerytowany nauczyciel Pan Aleksander Gucwa, opowiedział historię powstania tej Eskadry, zestrzelenia, budowy pomnika i zaprosił wszystkich na kolejne uroczystości rocznicowe.

„Spotykamy się dziś, aby oddać hołd polskim lotnikom, którzy z 27/28.08.1944 roku zginęli wracając z misji pomocy okupowanej Warszawie, podczas Powstania Warszawskiego. To wyraz szacunku, pamięci i wdzięczności wobec tych, którzy tworzyli historię Wojska Polskiego. Pamięć o lotnikach trwa tak długo, jak długo o nich mówimy i o nich pamiętamy, abyśmy nigdy nie zapomnieli o cenie wolności. Ich odwaga i poświęcenie pozostają dla nas wzorem. Pamięć o nich zobowiązuje nas”– powiedział na zakończenie Pan Aleksander Gucwa.

*

Nocą z 27 na 28 sierpnia 1944 r. podczas lotu do Polski, gdzie dokonali zrzutu broni i zaopatrzenia dla uczestników Powstania Warszawskiego, w katastrofie lotniczej samolotu HP Halifax FS-P (JP-295) z 1586 Eskadry Specjalnego Przeznaczenia Polskich Sił Zbrojnych zginęli polscy lotnicy: dowódca - ppor. pilot Kazimierz Widacki , kpt. nawigator Franciszek Omylak , ppor. bombardier Konstanty Dunin - Horkawicz , ppor. strzelec pokładowy Tadeusz Mroczko , sierżant mechanik pokładowy Wilhelm Balcarek , sierżant radiooperator Jan Ozga , sierżant strzelec pokładowy Józef Skorczyk. Cześć ich pamięci!

Następnie przejechaliśmy przez Gładyszów, by na Przełęczy Małastowskiej zobaczyć i zapoznać się z historią Wielkiej Wojny oraz z cmentarzem wojennym nr 60. Pan Aleksander opowiedział historię I wojny światowej a Pani Marta Piecuch naucz. historii a zarazem opiekunka grupy i wolontariuszka przedstawiła historię cmentarza wojennego nr 60. Przy pięknej słonecznej pogodzie, pełni wrażeń rozjechaliśmy się do domów, planując już kolejny wyjazd ,,lotniczy” do Niecwi i Lipnicy Wielkiej na spotkanie z historią załogi brytyjskiej Halifax FS-S (JP-162) ze 148 DSP

Policjanci z województwa Kujawsko – Pomorskiego oddali cześć poległym lotnikom.

W dniu dzisiejszym tj.25 października 2025 r. 40 osobowa grupa policjantów z województwa Kujawsko – Pomorskiego, oddała cześć siedmiu bohaterskim lotnikom polskim, którzy zginęli w sierpniu 1944 r. w Banicy - Krzywej, gmina Sękowa(Beskid Niski) niosąc pomoc materiałową dla Powstańców Warszawy.
Delegacja na czele Zastępcą Komendanta Wojewódzkiego Policji w Bydgoszczy insp. Jackiem Witasem, złożyła zapalony znicz pod pomnikiem siedmiu polskich lotników.
Następnie miejscowy regionalista, emerytowany nauczyciel Pan Aleksander Gucwa przedstawił historię załogi 301 Dywizjonu Bombowego, przekształconego później w 1586 Eskadrę Specjalnego Przeznaczenia. Powiedział też o budowie pomnika i uroczystościach jakie odbywają się co roku z okazji ich śmierci. Pokazał i omówił historyczne zdjęcia, które otrzymał od wszystkich rodzin lotniczych.

Na zakończenie tego miłego spotkania Aleksander Gucwa wręczył swoją książkę Prezesowi Koła nr 8 PTTK Klub Górski Orły przy Komendzie Stołecznej w Warszawie Jackowi Witasowi. Książka pt. ,,Odwaga i Nadzieja” to historia zestrzelenia Halifaxa z Banicy i Liberatora z Olszyn. Od sympatycznych funkcjonariuszy Aleksander otrzymał piękną książkę pt. ,,Drzwi do krajobrazu” na temat parków krajobrazowych województwa Kujawsko – Pomorskiego oraz słodycze.
Była to piękna lekcja historii, szczególnie dla osób, którzy odwiedzają Beskid Niski, dzięki takim inicjatywom łatwiej jest zrozumieć wartość odwagi, poświęcenia i miłości do Ojczyzny. To wyjątkowe wydarzenie, które nie tylko przypomina o bohaterstwie polskich lotników, ale także buduje naszą wspólną pamięć i tożsamość narodową. Bycie funkcjonariuszem wiąże się bowiem nie tylko z wykonywaniem obowiązków. To również etos i postawa patriotyczna. Wspominanie ważnych wydarzeń z historii Polski i upamiętnienie poległych bohaterów niewątpliwie ten etos budują.
Dziękuję za możliwość uczestnictwa w tym wzruszającym i ważnym spotkaniu.

81. Rocznica Rozformowania Batalionu "BARBARA" AK w Lichwinie

Uroczystość odbyła się dokładnie w 81 rocznicę tamtych wydarzeń, czyli rozformowania I Batalionu Barbara 16 Pułku Piechoty Armii Krajowej w dniu 23 października 1944 roku na pograniczu Rychwałdu i Lichwina – Gmina Pleśna, pow. Tarnów.
Po odśpiewaniu hymnu państwowego i przywitaniu gości, wójt gminy Pleśna Józef Knapik przedstawił historię rozformowania Batalionu ,,Barbara” oraz skierował przesłanie, do licznie zebranej młodzieży następującymi słowami:
A Ty... za co byłbyś gotów oddać życie? … i pięknie rozwinął ten temat.
Następnie okolicznościowe słowo do uczestników wydarzenia skierował Pan Starosta Jacek Hudyma i Pan Profesor Jan Pluta - syn. Władysława Pluty.
Zaproszeni goście w swoich wystąpieniach wspominali działalność partyzancką batalionu w tym rejonie oraz o takich żołnierzach jak Władysław Białas ps. "Boruta" i Władysław Pluta ps. "Sęk", którzy w tym miejscu ponieśli tragiczną śmierć. Uczestnikiem uroczystości była Pani Poseł - Anna Pieczarka.
Ks. Krzysztof Franczyk proboszcz Parafii Pleśna poprowadził modlitwę w intencji zmarłych i zamordowanych żołnierzy – partyzantów.

Apel Poległych, wzywający bohaterów batalionu "Barbara" oraz żołnierzy imiennych i bezimiennych, którzy oddali swe życie za Ojczyznę, odczytał prowadzący uroczystość, zastępca wójta gminy Pleśna Ryszard Stankowski oraz harcerze ze szkoły podstawowej w Pleśnej.
Następnie poszczególne delegacje złożyli wiązanki kwiatów pod obeliskiem. Prowadzący i wójt podziękowali wszystkim za udział w tych uroczystościach.
W uroczystości uczestniczył Aleksander Gucwa i Dariusz Duran z pow. gorlickiego, którzy udokumentowali uroczystość nie po raz pierwszy, poprzez zdjęcia i relację filmową.

PS.

Dziękuję serdecznie za zaproszenie do udziału w 81 rocznicy rozformowania 16pp AK "Barbara" - uroczystość w Lichwinie.
To wyjątkowe wydarzenie, które nie tylko przypomina o bohaterstwie partyzantów Armii Krajowej, ale także buduje naszą wspólną pamięć i tożsamość narodową.
To piękna lekcja historii, szczególnie dla młodego pokolenia, które dzięki takim inicjatywom ma szansę zrozumieć wartość odwagi, poświęcenia i miłości do Ojczyzny.
To wydarzenie jest pięknym przykładem lokalnego patriotyzmu, który jednoczy mieszkańców, przypomina o wspólnych korzeniach i wzmacnia więzi naszej małej ojczyzny.
Dziękuję za możliwość uczestnictwa w tym wzruszającym i ważnym przedsięwzięciu.

W 81. rocznicę uczcili pamięć poległych partyzantów AK
w Dąbrach- Rzepiennik Strzyżewski

Jak co roku 19 października 2025 r. w miejscowości Rzepiennik Strzyżewski w przysiółku Dąbry, w pow. tarnowskim, odbyła się z okazji 81. Rocznicy Akcji ,,Burza” i tragicznej śmierci oddziału REGINA II, Batalionu ,,Barbara” 16 Pułku Piechoty Armii Krajowej uroczystość patriotyczno - religijna upamiętniająca poległych partyzantów.
Na cmentarzu wojskowym, wśród 18 mogił poległych partyzantów w dniu 17.10.1944 r. w walce z hitlerowskim najeźdźcą o wolność ojczyzny, odprawiona została koncelebrowana Msza Św. Przewodniczył kapelan Światowego Związku Żołnierzy AK ks. dr Zbigniewa Guzy, który wygłosił Słowo Boże oraz proboszcz parafii Rzepiennik Biskupi ks. kanonik Piotr Witecki. Uczestniczyli posłowie, kombatanci, władze wojewódzkie, powiatowe i samorządowe, Stowarzyszenie Weteranów Zagranicznych Misji Pokojowych i Stabilizacyjnych Tarnów, harcerze, uczniowie, oraz licznie zgromadzeni mieszkańcy z różnych miejscowości. Uczestniczyła delegacja Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego w Krakowie, oddział Gorlice – Pan Aleksander Gucwa i Dariusz Duran, która oddała hołd poległym partyzantom. Harcerze trzymający wartę przy grobie złożyli symboliczną różę. Ze względu na padający deszcz, na cmentarzu został przeprowadzony przez Pana dr hab. inż. Zygmunta Pertkiewicza Apel Poległych a następnie wystąpienia okolicznościowe.

Po uroczystościach, odbył się przemarsz pod pomnik partyzantów, gdzie złożono wieńce i wiązanki kwiatów przez poszczególne delegacje. Następnie wójt gminy Marek Karaś zaprosił wszystkich zgromadzonych do Szkoły Podstawowej w Rzepienniku Biskupim, na montaż słowno – muzyczny wykonaniu miejscowych uczniów. Podczas tej uroczystości wójt Marek Karaś otrzymał Złoty Krzyż Zasługi Stowarzyszenia Dzieci Wojny.
Podniosła atmosfera oraz obecność świadków tych wydarzeń na pewno na długo zapadnie w sercach i pamięci młodych ludzi, którzy swoją obecnością na uroczystości dali świadectwo przywiązania do takich wartości, jak Bóg, Honor i Ojczyzna

WARTO WIEDZIEĆ

W lecie 1944 r. na terenie ziemi tarnowskiej działał batalion partyzancki ,,Barbara” 16 pp A.K. W skład batalionu wchodziła 3 komp. Regina. Po bitwie pod Jamną 25.09.1944 r. została podzielona na dwa samodzielne oddziały. Odział ,,Regina II” dowodzony przez por. Zdzisława Bossowskiego ps. ,,Kajetan” przybył na nocleg 17 października 1944 r. do przysiółka Rzepiennika Strzyżewskiego - Dąbry. Gospodarz Gomółka nie chciał przyjąć na kwaterę partyzantów w obawie przed represjami niemieckimi, lecz zmęczeni żołnierze zajęli stodołę i bez posiłku położyli się spać.
... Wojsko śpi, warty czuwają, lecz znalazł się zdrajca, który znając tamtejsze ścieżki ominął ubezpieczenie, dotarł do Ciężkowic i za judaszowskie srebrniki wskazał Niemcom miejsce pobytu. Niemcy ściągnęli posiłki ze Staszkówki i z okolicy. Przyprowadzeni przez zdrajcę do Dąbrów o świcie, korzystając z osłony, jaką daje poranna mgła, ominęli posterunek wartowniczy i podeszli wprost pod stodołę, w której spali partyzanci. Niemcy otworzyli ogień, stodoła momentalnie stanęła w ogniu. Cała akcja trwała zaledwie 15 minut. Partyzanci próbowali się bronić, jednak przewaga Niemców oraz zaskoczenie zdecydowało o porażce oddziału Regina II.
... Gdy brakło już amunicji, pole walki zaległy ciała 18 poległych i 10 rannych partyzantów, ... Niemcy nakazali miejscowym ludziom wykopać w lesie, w miejscu bagnistym dół i tam powrzucać ciała poległych, zaś 10 pozostałych przy życiu załadowano do ciężarówek i po przesłuchaniu w Gestapo tarnowskim, pobycie w więzieniu w Tarnowie i Krakowie, wywieziono do obozu koncentracyjnego Gross - Rosen i tam ich stracono m.in. strzelec Rudolf Gucwa ps. „Baran".
Z relacji świadków wiemy, że Niemców podprowadził do miejsca postoju partyzantów właściciel stodoły Józef Gomułka. Na fakt zdrady wskazuje przede wszystkim sposób podejścia Niemców. Podejrzane również wydaje się to, że hitlerowcy nie spalili przeciwległego domu J. Gomułki oraz nie zastosowali wobec niego żadnych represji. Według relacji wielu osób J. Gomułkę dręczyły przed śmiercią sny i halucynacje. Miał wezwać 3 gospodarzy i wyznać, że to on zdradził partyzantów. Z oddziału liczącego 29 osób przeżyło jedynie 11 partyzantów. Jednak tym, którym udało się ujść z życiem trafiło do obozu koncentracyjnego w Gross-Rosen, z którego wrócił tylko strzelec Adam Jawor ps. “Jacek” Z całego oddziału ocalał też jedynie ciężko ranny żołnierz z rozerwaną szczęką i przestrzelonym płucem, st. Strzelec Wojciech Wiktor ps. „Skałka".
W miejscu gdzie kiedyś stała stodoła dziś wznosi się drewniany krzyż oraz kamienny obelisk ufundowany przez X Tarnowską Drużynę Harcerek im. Partyzantów oddziału „Regina II”, na którym widnieje napis “Miejsce uświęcone krwią żołnierzy Armii Krajowej oddziału „Regina II” poległym w walce o wolność Ojczyzny 17.X.1944 r.”

X Akcja Sprzątania Cmentarzy z I Wojny Światowej
pamięć, która łączy pokolenia i narody

X Akcja Sprzątania Cmentarzy z I Wojny Światowej, odbyła się w dniach 9–11 października 2025 roku, zakończyła się pomyślnie, skupiając się głównie na regionie gorlickim a także na kilku cmentarzach powiatu jasielskiego i tarnowskiego. W wydarzeniu wzięły udział liczne delegacje, żołnierze z Karpackiego Oddziału Straży Granicznej, żołnierze WOT, policjanci, wolontariusze, leśnicy, uczniowie, harcerze a także przedstawiciele władz z Polski, Słowacji - Martin Zimermann -Z-ca Ambasadora Republiki Słowackiej, Austrii - Konsul Generalny Martin Gärtner i Węgier na czele z dr. Tilki Attilą i Konsulem Generalnym Węgier dr. Tiborem Gerencsérem
Na 102 cmentarzach pracowało 1125 wolontariuszy. Kulminacją akcji było spotkanie podsumowujące w Pensjonacie na Wzgórzu w Zdyni. Wydarzeniu towarzyszyła wystawa fotografii Waldemara Dobrowolskiego pt. „Galicyjskie Cmentarze – spojrzenie po 100 latach”.
Cała akcja sprzątania cmentarzy wojennych pokazuje, jak ważne jest dbanie o miejsca pamięci poległych żołnierzy, którzy oddali życie, wierni żołnierskiej przysiędze. Takie akcje są ważne dla Polski i społeczności lokalnych.
Głównym organizatorem było Koło PTTK nr 8 „Orły” przy Komendzie Stołecznej Policji, przy współpracy samorządów miast i gmin regionu a patronat honorowy objął m.in. Ambasador Republiki Słowackiej, Komendant Główny Policji, Wojewodowie Małopolski i Podkarpacki, Konsulowie Generalni Węgier, Niemiec i Austrii

Jubileuszowa X Akcja stała się symbolem lokalnej troski o pamięć historyczną oraz przykładem międzynarodowej współpracy. Od lat organizatorem jest Prezes Koła PTTK nr 8 Klubu Górskiego „Orły” przy Komendzie Stołecznej Policji w Warszawie Jacek Witas, który powiedział: Cmentarze wojenne, na których spoczywają żołnierze wielu narodowości, są miejscem refleksji i pamięci, a dzięki takim inicjatywom stają się także symbolem jedności i wspólnej troski o historię, które podczas takich wydarzeń przekazujemy najmłodszym. Miejsca te pokazują, że pamięć o historii może łączyć różne pokolenia i narodowości w trosce o wspólne dziedzictwo.
Podsumowanie akcji otworzyła wójt gminy Uście Gorlickie Pani Ewa Garbowska-Góra, która powitała przybyłych gości i zabrała głos mówiąc m.in. że Akcja sprzątania cmentarzy ma na celu nie tylko dbałość o porządek w miejscach spoczynku żołnierzy, ale również edukację i przypomnienie o ważnych wydarzeniach z historii.
Prezes Jacek Witas podczas wydarzenia tradycyjnie już przedstawił prezentację multimedialną z ostatnich 10 lat a w swoim wystąpieniu powiedział: ,,że na przestrzeni 10 lat szczytna inicjatywa mocno zakotwiczyła na ziemi gorlickiej i z roku na rok przyciąga coraz więcej pasjonatów historii, którzy w czynie społecznym wykonują prace porządkowe. Przedsięwzięcie zapoczątkowane zostało w 2015 roku na terenie gminy Sękowa, gdzie znajdują się aż 23 cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej. Natomiast tegoroczna akcja porządkowa objęła ponad 102 miejsca pamięci zlokalizowane na terenach miast: Biecz, Bobowa, Gorlice oraz gmin: Gorlice, Krempna, Łużna, Moszczenica, Ropa, Sękowa, Lipinki, Uście Gorlickie, Ciężkowice i Tuchów Pracy na przyszłość pozostało jednak jeszcze bardzo wiele, ponieważ na terenie województwa małopolskiego i podkarpackiego mamy około 400 nekropolii z okresu I wojny światowej.

Następnie przedstawiciele administracji rządowej oraz lokalnych samorządów podziękowali organizatorom akcji oraz przedstawicielom organizacji - które objęły społecznym patronatem poszczególne nekropolie - za zaangażowanie, trud oraz ciężką pracę w przywracaniu dawnej świetności miejscom historii. Punktem kulminacyjnym spotkania było wystąpienie przedstawicieli, Austriackiego Czarnego Krzyża, którzy odznaczyli Pana Romana Frodymę Honorowym Krzyżem Zasług, osobę szczególnie zaangażowaną w opiekę nad grobami wojennymi. Pani Joanna Florkiewicz – Kamieniarczyk z Wydziału Rewaloryzacji Zabytków Krakowa i Dziedzictwa Narodowego, wręczyła konserwatorom dzieł sztuki i zabytkow Markowi Sawickiemu i Józefowi Stecowi Krzyże Zasługi Miejsc Pamięci Narodowej, zaś Jacek Witas dla 8 wolontariuszy w tym Aleksander Gucwa, wręczył Dyplom Honorowy PTTK nadany przez Zarząd Główny jako wyraz szczególnego uznania za pomoc i współpracę.
Na zakończenie Akcji organizator zaprosił wszystkich na poczęstunek.