15 grudnia 2024 r. około godz.12.00 w Gminnym Ośrodku Kultury w Sękowej, rozpoczęło się wigilijne spotkanie mieszkańców. Na scenie odbył się koncert kolęd w wykonaniu uczestników warsztatów wokalnych prowadzonych przez Kazimierza Halucha oraz dzieci z przedszkola w Sękowej, który wprowadził nas w magiczny nastrój Bożego Narodzenia, poprzez słuchanie kolęd i pastorałek. Po zakończeniu nastąpiło wręczenie nagród w konkursie plastycznym „Skrzydlaty z Sękowej”.
Organizatorem spotkania był Wójt Gminy Sękowa, Proboszcz parafii p.w. św. Józefa Oblubieńca NMP w Sękowej oraz Gminny Ośrodek Kultury w Sękowej. W trakcie spotkania wigilijnego odbył się kiermasz z rękodziełem, łamanie opłatkiem, życzenia i symboliczna wigilia przygotowana przez Stowarzyszenie Dobrej Woli z Sękowej. Do zgromadzonych życzenia złożył ks. proboszcz Jacek Piróg oraz wójt Gminy Sękowa Małgorzata Małuch
KONFERENCJA NAUKOWA "TALERHOF. PIERWSZY OBÓZ INTERNOWANIA W EUROPIE"
6 grudnia 2024 r. o godz. 10.30 w Ośrodku Konferencyjno – Wystawienniczym ,,Kasztel” w Szymbarku, z okazji 110. rocznicy internowania Rusinów, odbyła się Konferencja Naukowa ,,TALERHOF” - pierwszy obóz internowania w Europie.
Na Konferencję przybyła bardzo liczna grupa koneserów historii z okresu Wielkiej Wojny. Organizatorami tej Konferencji było: Stowarzyszenie Ruska Bursa w Gorlicach, Muzeum Ziemi Bieckiej oraz Muzeum - Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach. Wśród zaproszonych prelegentów byli wybitni badacze i regionaliści, którzy przedstawili różne aspekty dramatycznych wydarzeń związanych z Talerhofem oraz ich wpływ na społeczność łemkowską i szerszy kontekst historyczny Europy Środkowo-Wschodniej.
Konferencja była podzielona na trzy panele tematyczne:
PANEL I:
10:40-11:00 - Kilka refleksji na temat przyczyn i konsekwencji Talerhofu - dr hab. Andrzej Zięba, Uniwersytet Jagielloński
11:00-11:20 - Wina i kara... Zbrodnia i kara. Wielka Wojna a kwestia łemkowska 1914-1915 - dr hab. Andrzej Olejko, PANS w Jarosławiu
11:20-11:40 - Duchowni greckokatolickiej diecezji przemyskiej w obozie w Thalerhofie - dr Adam Szczupak, Kraków
Przerwa: 11:40-12:10
PANEL II:
12:10-12:30 „Ruská Krajna” ako dvojstranná snaha o integritu Uhorska (1918-1919) / „Ruska Krajna” jako dwustronny wysiłek na rzecz integralności Węgier (1918-1919) - prof. dr hab. Peter Švorc, Uniwersytet Preszowski w Preszowie
12:30-12:50 - „Dąbie – to polski Thalerhof”. Porównanie internowania Ukraińców galicyjskich w obozie Thalerhof w okresie I wojny światowej i polskich obozach jenieckich 1918-1919 - dr Wiktor Węglewicz, Warszawa
12:50-13:10 - Działalność Centralnego Komitetu Talerhofskiego 1924-1939 - Damian Nowak, Muzeum Ziemi Bieckiej
Przerwa: 13:10-13:40
PANEL III:
13:40-14:00 - Obchody talerhofskie w Czarnem w okresie międzywojennym - ks. dr Roman Dubec, Gorlice
14:00-14:20 - Wpływ Talerhofu na przemiany świadomości inteligencji łemkowskiej na podstawie źródeł literackich - dr hab. Helena Duć-Fajfer, prof. UJ, Uniwersytet Jagielloński
14:20-14:40 - Niedośpiewana pieśń więźnia Talerhofu - poety Mychaiła Nesteraka, Nesterak w świadczeniach współwięźnia, Symeona Pyża - Piotr Trochanowski, Krynica
Nieco historii
Obóz w Talerhofie, założony w 1914 roku przez władze Austro-Węgier, był jednym z pierwszych obozów internowania w najnowszej historii. Stał się miejscem cierpienia tysięcy galicyjskich Rusinów, w tym Łemków, którzy zostali uznani za „niepewnych politycznie” obywateli cesarstwa. W warunkach niemal zupełnego braku infrastruktury – baraków, odpowiedniego zaopatrzenia, a nawet podstawowych środków higieny – przetrzymywano tam ludzi podejrzanych o sympatyzowanie z carską Rosją. Wystarczyło wskazanie sąsiada bądź posiadanie w domu literatury w zapisie cyrylicznym, żeby być aresztowanym, a następnie skierowanym do obozu.
Był to obóz o wieloetnicznym charakterze. Przetrzymywano w nim nie tylko Rusinów, ale też Polaków, Rumunów, Słowaków, Żydów, Ukraińców, Romów i Rosjan. Wielu z nich przypłaciło internowanie zdrowie, a w wielu przypadkach również życiem. Obóz funkcjonował do 1917 roku.
110 lat po tych wydarzeniach wciąż warto zadawać pytania: co doprowadziło do tych represji? Jakie mechanizmy społeczne i polityczne sprawiły, że tak łatwo pozbawiono niewinnych ludzi wolności, a czasem także życia? Próba odpowiedzi na te pytania będzie osią konferencji naukowej, która odbędzie się 6 grudnia 2024 r. w Kasztelu w Szymbarku – oddziale Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach.
Dlaczego Talerhof wciąż jest ważny?
Historia Talerhofu to nie tylko dramat społeczności galicyjskich Rusinów. To również ilustracja uniwersalnych procesów, które prowadzą do stygmatyzacji i prześladowań grup uznanych za „inne” lub stanowiących „zagrożenie” dla porządku politycznego.
W czasach I wojny światowej Talerhof stał się symbolem konsekwencji wojennej paranoi i szpiegomanii, w których granice między realnym zagrożeniem a wyimaginowanym wrogiem przestały istnieć. Dziś, gdy temat migracji, tożsamości narodowej i relacji międzykulturowych nadal budzi silne emocje, warto powrócić do tej historii, by zrozumieć, jak łatwo lęk i propaganda mogą doprowadzić do tragedii.
Planowana konferencja naukowa ma na celu nie tylko upamiętnienie ofiar Talerhofu, ale także szerszą refleksję nad mechanizmami historycznymi, które przyczyniły się do prześladowań.
W programie przewidziano trzy panele tematyczne. W pierwszym prelegenci przyjrzą się genezie powstania obozu na tle polityki narodowościowej Monarchii Austro-Węgier. W drugim panelu omówione zostaną doświadczenia Talerhofu z późniejszymi obozami jenieckimi. Trzeci panel tematycznie skupi się na formach upamiętniania ofiar Talerhofu oraz jego obecności w rusińskich tekstach kultury.
Historia obozu w Talerhofie, choć bolesna, przypomina, do czego prowadzi dehumanizacja, wykluczenie i polityka oparta na uprzedzeniach. Pokazuje jak kruchy bywa porządek społeczny w czasach kryzysu i jak łatwo mechanizmy wykluczenia mogą prowadzić do tragedii.
Na dobre i na złe przez ponad pół wieku! ZŁOTE GODY w gminie Sękowa
50-lecie pożycia małżeńskiego to wspaniała rocznica. Ożywają wspomnienia, wracają chwile i obrazy, mieniące się swoistym blaskiem. Każdy jubileusz jest okazją do świętowania, ,,ZŁOTE GODY” to jubileusz niezwykły, tak jak niezwykli są ludzie, którzy przeżyli razem pół wieku. Ponad 50 lat temu 14 par połączyło swój los i ślubowało sobie wzajemną miłość, wierność i uczciwość małżeńską. Wszyscy należą do tych nielicznych, którym dzięki miłości, zrozumieniu oraz wzajemnemu szacunkowi udało się wytrwać w związku i dożyć Jubileuszu 50-lecia pożycia małżeńskiego. Na uroczystość przybyło 8 par, ze względu na stan zdrowia nieobecnych było 6 par.
To właśnie ta piękna okazja była powodem uroczystości, jaka odbyła się w środę, 27 listopada 2024 r., w kościele parafialnym w Sękowej i w restauracji ,,Gospoda Magurska” w Małastowie.
Uroczystości rozpoczęły się o godz. 14-tej od Mszy św. w kościele p.w. św. Józefa Oblubieńca NMP w Sękowej, celebrowana przez ks. Jacka Piroga, proboszcza Sękowej. Wygłosił też do nas homilię, odnowił przyrzeczenie małżeńskie a na koniec wszyscy stanęli przed ołtarzem do pamiątkowej fotki.
Po mszy św. Jubilaci udali się do restauracji ,,Gospoda Magurska” w Małastowie, na zaproszenie Pani Wójt Gminy Sękowa Małgorzaty Małuch przybyli, by uczestniczyć w uroczystości udekorowania ich przyznanym przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej „Medalem Za Długoletnie Pożycie Małżeńskie”. Uroczystość miała bogatą oprawę, godną rangi wydarzenia. Poprowadziła Pani Iwona Tumidajewicz, dyr. GOK w Sękowej. Następnie przed Jubilatami wystąpili najmłodsi mieszkańcy Gminy Sękowa, którzy przybyli na uroczystość z GOK w Sękowej, oni to pod opieką Pana Kazimierza Halucha wykonali śpiewane utwory dla jubilatów.
Po występie dzieci głos zabrała, Pani wójt gminy Sękowa Małgorzaty Małuch, która pod adresem dostojnych Jubilatów skierowała słowa uznania za godne i długie pożycie małżeńskie. Podziękowała również za dobrze wypełnione słowa danej sobie przed laty przysięgi i za piękny przykład dla młodego pokolenia. Na zakończenie powiedziała ,, Drodzy Jubilaci gratulujemy tak długiego, zgodnego i szczęśliwego pożycia małżeńskiego. Życzymy kolejnych dni, miesięcy i lat pełnych szczęścia oraz radości, ciągłego uśmiechu na twarzy, jak również tego, abyście cieszyli się życiem, w każdym jego momencie. Niech ta szczególna rocznica będzie okazją nie tylko do wspomnień, ale także do pogodnego spojrzenia w przyszłość”.
W podobnym tonie głos zabrał wice wójt Gminy Pan Michał Diduch oraz Przew. Rady Gminy Sękowa Pan Bogusław Moroń.
Najbardziej wzruszającym momentem obchodów jubileuszu był moment dekoracji Jubilatów medalem przez Wójta Gminy Sękowa oraz przedstawicieli władz samorządowych - na czele z wice wójtem, Przewodniczącym Rady Gminy Sękowa i kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego Panią Renatą Wojnarską. Wszyscy Jubilaci zostali obdarowani medalami, listami gratulacyjnymi, kwiatami, oraz okolicznościowymi upominkami. Był też wspaniały obiad, kawa i tort, połączony z nieodzownym i miłym toastem za zdrowie oraz dalsze szczęśliwe życie Jubilatów. Wspomnieniom z dawnych lat nie było końca.
Jedna z Jubilatek powiedziała: Iść przez życie w pojedynkę jest bardzo trudno, ale przeżyć pół wieku razem w miłości, zgodzie, w szczęściu i nieszczęściu to ogromna sztuka. Dlatego gratuluję wszystkim z całego serca tej niecodziennej umiejętności bycia razem i życzę, aby dalsze życie upływało w zdrowiu, radości oraz wdzięczności najbliższych: dzieci, wnuków i prawnuków.
50 lat pożycia małżeńskiego
• Zyta i Władysław Basistowie
• Krystyna i Aleksander Gucwowie
• Krystyna i Kazimierz Leszkowie
• Krystyna i Janusz Przybycieniowie
• Zofia i Jan Słoneccy
• Maria i Ludwik Szydłowscy
• Irena i Kazimierz Tenerowiczowie
• Elżbieta i Stanisław Zimowscy
60 i więcej lat pożycia małżeńskiego
• Maria i Tadeusz Chruścielowie – 60 lat
• Regina i Krzysztof Musiołowie – 63 lata
• Justyna i Michał Smereczniakowie – 65 lat
• Wanda i Kazimierz Zachariaszowie - 68 lat
Studenci Uniwersytetu Złotego Wieku z Gorlic na projekcji filmu o ks. prałacie Stanisławie Dziedzicu
2024 r. mija 90 rocznica urodzin ks. prałata Stanisława Dziedzica i 9 rocznica jego śmierci ( 12.11.2015 r.)– długoletni proboszcz parafii Sękowa. Przeżył 81 lat, 57 lat w służbie kapłańskiej, 39 lat proboszcz parafii Sękowa, 8 lat jako ks. wikary i 10 lat jako ks. senior – rezydent.
Jego dokonania na polu duszpasterskim docenione zostały przez władzę duchowną, która w roku 1970 przyznała mu odznaczenie kościelne Expositorio Canonicale, oznakę godności kanonika (pelerynka)), a w roku 1983 przywilej noszenia rokiety i mantoletu. Otrzymał też godność kapelana honorowego Ojca Świętego.
W ciągu 39 lat probostwa, Ksiądz Prałat dał się poznać jako znakomity organizator życia religijnego i wspaniały gospodarz majątku parafialnego. Dzięki jego wieloletnim staraniom odnowiony został kościół drewniany św. Filipa i Jakuba w Sękowej oraz cerkiew greckokatolicka w Owczarach. Po przeprowadzonych pracach konserwatorskich kościół w Sękowej nagrodzony został złotym medalem Prix Europa Nostra, za wzorową konserwację, wpisany został także na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO, sławiąc tym samym parafię w kraju i na świecie.
Starania Księdza Prałata na rzecz ochrony dziedzictwa Ziemi Gorlickiej zostały docenione poprzez nadanie mu licznych odznaczeń i tytułów - Krzyż Kawalerski Polonia Restituta, medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis, nagroda Brata Alberta, ale najbardziej, jak sam mówił, cenił sobie tytuł i nagrodę Conservator Ecclesiae. Otrzymał ją w 2001 roku od Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków.
Nie zaniedbując własnej wspólnoty parafialnej Ksiądz Prałat Stanisław Dziedzic podjął również kompleksową restaurację neogotyckiego kościoła parafialnego p.w. św. Józefa Oblubieńca NMP. Rokrocznie do odnowionych kościołów przybywają tysiące turystów z całego świata, podziwiając piękno architektury, zdobień i zgromadzonych w nich zabytków.
O tych rocznicach i wydarzeniach pamiętało 80 słuchaczy wraz z rektorem Romanem Dziubiną z Uniwersytetu Złotego Wieku w Gorlicach, którzy 13 listopada br. w Domu Polsko – Słowackim wzięli udział w projekcji filmu o ks. prałacie Stanisławie Dziedzicu. Słowo wstępne do filmu przedstawił znany w regionie pasjonat historii Pan Aleksander Gucwa, reżyser filmu biograficznego. Wszyscy zgromadzeni uczcili chwilą ciszy pamięć o ks. proboszczu Stanisławie Dziedzicu, tworząc atmosferę pełną wspólnoty i duchowej bliskości.
Delegacja studentów poprosiła Pana Aleksandra o projekcji jego filmu o Marii Kotarbie, która była kurierką polskiego ruchu oporu, odznaczona pośmiertnie medalem ,,Sprawiedliwa Wśród Narodów Świata” – spotkanie odbędzie się styczeń/luty 2025 r.
Mieszkańcy gminy Sękowa świętują 106 rocznicę odzyskania Niepodległości
11 listopada obchodzimy Święto Niepodległości - to data-symbol odrodzenia się państwa polskiego po 123 latach niewoli, dziś w 106 rocznicę odzyskania Niepodległości, rozpoczęły się uroczystości od Mszy św. koncelebrowanej przez proboszcza parafii Sękowa ks. Jacka Piroga i wikarego Dominika Świebodę.
Wygłoszonej homilii ks. Dominik powiedział dużo na temat patriotyzmu m.in. ,, Narodowe Święto Niepodległości, które czcimy 11 listopada, nawiązuje do wydarzeń sprzed 106 lat, kiedy po ponad stu latach niewoli i zaborów Polacy odbudowali państwo polskie, odzyskali utraconą niepodległość i mogli samodzielnie stanowić o swojej przyszłości państwowej i narodowej. Święto Niepodległości, jak zawsze, jest okazją do wyrażenia naszych patriotycznych uczuć. Jest dowodem pamięci i swoistym hołdem składanym wszystkim tym, dla których wolna i suwerenna Polska to najwyższa wartość.
Ks. wikariusz wskazywał, że jest wiele postaci, od których można czerpać wzorce zachowań. Jest od kogo w ojczystym domu uczyć się miłości do Ojczyzny. Przywoływał w tym kontekście m.in. różnych pisarzy i przywódców narodu polskiego.
O to prośmy dziś gorąco Boga w tym świętym miejscu, w którym nierozerwalnie splotła się miłość Polaków do Boga i rodzinnego kraju."
Po uroczystościach kościelnych, przy panującym chłodzie, zebrani licznie mieszkańcy naszej gminy na czele z Panią wójt Małgorzatą Małuch, przemaszerowali na cmentarz parafialny pod Pomnik Chrystusa Zmartwychwstałego. Przemarsz otwierał poczet sztandarowy OSP Sękowa, za nimi maszerowały Poczty Sztandarowe SP w Sękowej i w Siarach. Pod pomnikiem wszyscy oddaliśmy hołd bohaterom, którzy przed laty walczyli za naszą Ojczyznę.
Odegrano Hymn Narodowy, była krótka modlitwa i wystąpienie okolicznościowe Pani wójt. Złożono kwiaty i zapalono znicze pod pomnikiem, w którym znajdują się prochy żołnierzy z różnych pól bitewnych.
Po południu w sali gimnastycznej w Sękowej, odbyła się uroczysta wieczornica dla licznie zebranej społeczności Sękowej i nie tylko. W bardzo pięknym montażu słowno – muzycznym pt. ,,Pociąg do wolności” wystąpiła miejscowa młodzież szkolna a cały ten program został przygotowany przez Panie nauczycielki – Gabrielę i dwie Joanny.
Utwory wykorzystane w scenariuszu prezentowanej wieczornicy przypomniały słuchaczom nie tylko historię ojczyzny , ale przede wszystkim kulturę narodową i wielkości czynów ludzi walczących o wolną Polskę, uświadomił wszystkim jak wielką wagę dla ojczyzny miały wydarzenia 11 listopada 1918 roku, to właśnie dzięki nim wszyscy obecnie żyjący możemy funkcjonować w niepodległej Polsce.
Po wieczornicy wszyscy śpiewali pieśni patriotyczne i zostali poczęstowani żołnierską grochówką, a ze nikomu się do domów nie spieszyło, dalej śpiewaliśmy pieśni patriotyczne.
Dzisiejsza wieczornica może dla niektórych z nas będzie okazją do refleksji na temat tego, jacy jesteśmy, czego pragniemy, dokąd w życiu chcemy zajść, my młodzi i starsi Polacy.
Od autora
Obchody Narodowego Święta Niepodległości, są najlepszą okazją do zamanifestowania swoich patriotycznych uczuć. Narodowe Święto Niepodległości jest najważniejszym polskim świętem narodowym, obchodzonym co roku 11 listopada na pamiątkę odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Dzień 11 listopada ustanowiono świętem narodowym dopiero ustawą z kwietnia 1937 roku, czyli prawie 20 lat po odzyskaniu niepodległości. Do czasu wybuchu II wojny światowej święto obchodzono tylko dwa razy w roku 1937 i 1938. W roku 1945 władze komunistyczne świętem państwowym uczyniły dzień 22 lipca, datę podpisania Manifestu PKWN, jako Narodowe Święto Odrodzenia Polski. Narodowe Święto Niepodległości obchodzone 11 listopada przywrócono, ustawą Sejmu IX kadencji (jeszcze PRL), 21 lutego 1989 roku (w trakcie obrad Okrągłego Stołu).
